Re: 🚩(เปิดรับ) กิจกรรมเยี่ยมชมบริษัท CV - BLC วันที่ 28 มิ.ย. 66 - Online ลงทะเบียน โดย Linzhi อังคาร มิ.ย. 20, 2023 9:01 am

Re: ทำไมเราต้องลงทุนหุ้นต่างประเทศ? มาแชร์กันครับ สมมติ TH : ตลาด +0% ชนะตลาด +10% = ผลตอบแทน 10% US/VN/CN: ตลาด +10% ชนะตลาด 0 % = ผลตอบแทน 10% ไม่แน่ใจควรเลือกแบบไหน ? ถ้าลองทำ Poll ThaiVI ผมเดาว่า ที่ลงทุนในตลาดไทย >50% อาจจะชนะตลาด ที่ลงทุนในตลาดตปท. >50% อาจจะแพ้ตลาด ส่วนตัวเลยสรุปได้ว่า ถ้ามีเวลาชอบลงรายตัวยังควรลงทุนหุ้นไทย ถ้าจะไปตปท. ควรต้องมี edge ในความรู้บางอย่างเช่น tech/global brand หรือลง index เกาะตลาดไป ถ้าลงรายตัวในไทยแล้วแพ้ตลาดนานๆ (สัก 2-3 ปี) ควรหาทางไปลง index fund ตปท. ที่เติบโตดีกว่าไทย เห็นด้วยกับข้อสรุปนะครับ แต่คำถามนี้น่าสนใจดีครับ สำหรับผม คิดว่าผลตอบแทนของตลาดนั้นไม่สำคัญอะไรเลย เพราะตลาดไหนผลตอบแทนสูง และไม่มี barrier to entry ย่อมดึงดูดการแข่งขันจากนักลงทุนจำนวนมาก ตัวอย่างคือตลาดอเมริกา ที่ผลตอบแทนอันดับหนึ่งของโลก ก็มีการแข่งขันที่ดุเดือดเอามาก ๆ ดังนั้น ในแง่ VI เราควรหาตลาดที่เติบโตได้ระดับนึง และเรามีความสามารถในเชิงแข่งขัน และตลาดควรจะมี barrier to entry บางอย่าง เช่นตลาดไทย (มีเรื่องภาษาไทยเป็น barrier to entry ที่ทำให้คนต่างชาติเข้ามายาก) นี่เป็นเหตุผลว่า VI ไทยได้ผลตอบแทนชนะกองทุนตปท.เก่ง ๆ ได้ ส่วนตลาดอื่น ๆ หรือหุ้นกลุ่มอุตสาหกรรมอื่น ๆ เราก็มองหาเองว่ามันอยู่ตรงไหนครับ ถ้าไม่มีก็ยากที่เราจะชนะตลาดได้ ถ้าหวังผลตอบแทนสูง ก็มีวิธีเดียวคือเรารับความเสี่ยงสูงขึ้น คือเราเพิ่ม beta แต่ไม่ได้เพิ่ม alpha ระยะยาว ๆ จะส่งผลให้พอร์ตจะเหวี่ยงมาก ๆ ครับ โอกาส black swan จะสูงโดยที่เราไม่รู้ตัว โดย Linzhi เสาร์ มิ.ย. 17, 2023 9:58 pm

Re: ทำไมเราต้องลงทุนหุ้นต่างประเทศ? มาแชร์กันครับ ไม่ได้อัพเดทนานเลย วันนี้มาให้กำลังใจน้อง ๆ คอร์สไทยวีไอรุ่น 19 เลยมาพิมพ์อัพเดทหน่อยครับ ผมไปอเมริกา หุ้นที่ลงทุนส่วนใหญ่คือหุ้นเทค และผมพยายามคิดเหตุผลที่ผมผิดพลาดนะครับ 1. หุ้นเทคโนโลยีหลายตัว กลายเป็น commodity เร็วกว่าที่คิด (อัตรากำไรลดลงเร็วมาก) 2. หุ้นเทคโนโลยีหลายตัว มี TAM/ขนาดตลาด ที่เล็กลงเร็วกว่าที่คิด ไม่ได้ไปได้ทั้งโลก หรืออุตสาหกรรม niche มาก 3. หุ้นเทคโนโลยีหลายตัว มีการแข่งขันรุนแรงรวดเร็วกว่าที่คิด ที่ดีเพราะเป็น first mover เฉย ๆ 4. หุ้นเทคโนโลยีหลายตัว มี value proposition น้อยกว่าที่คิด โตได้เพราะแจกเงิน 5. หุ้นเทคโนโลยีหลายตัว ผู้บริหาร พนักงาน เอาเปรียบนักลงทุนมากกว่าที่คิด 6. หุ้นเทคโนโลยีหลายตัว กำไร (ระยะยาว) น้อยกว่าที่คิด เพราะถ้าลด R&D จะถูกตามทันทันที ปีนี้ตลาดหุ้นแนสแดกดีมาก ๆ ผมแพ้ตลาด ตลาดหุ้นไทยแย่กว่าที่คิดมาก แต่ผมชนะตลาด ดังนั้น ไม่ใช่ตลาดหุ้นที่สำคัญ แต่คือตัวเราเองที่สำคัญ เพราะเราโง่กว่าที่คิด T_T โดย Linzhi เสาร์ พ.ค. 20, 2023 2:57 pm

Re: องค์ความรู้เล็กๆ น้อยๆ ที่ผมได้จากการลงทุนหุ้นเทคฯ สหรัฐฯ มา 10 ปี ผมเล่นหุ้นเทคมาสองปีกว่า องค์ความรู้ผมคือ 1. คนที่เก่งจริงในเทคนั้นหายากมาก (ฝรั่งส่วนมากพูดเก่งเป็นทุน) และที่แน่ ๆ คือหาอาจารย์ผิดก็จบเห่แน่นอน 2. คนทำนายอนาคตได้จริงหายากมาก เพราะมีความเปลี่ยนแปลงตลอดเวลา คนที่รอดน่าจะเป็นคนที่ปรับตัวเก่งมากกว่า 3. ไม่มีหุ้น super stock ระยะยาวอย่างแท้จริง หุ้นไทยจริง ๆ ก็ไม่มี แต่ความเร็วธุรกิจมันช้า ดังนั้นมันจะยาวจนเราคิดว่ามันระยะยาว แต่เทคมันเร็วมาก เหมือนดู youtube x5 speed เราก็ต้องติดตามใกล้ชิด 4. อจ.ตี่ สุด ๆ ครับ เก่งมาก และโพสต์ หมอเค นั้นก็ดีมาก ๆ วีไอไทยไปนอกรวมกันเราอยู่ แยกกันตายหมู่ฮะ T_T โดย Linzhi ศุกร์ ม.ค. 06, 2023 7:53 pm

Re: ทำไมเราต้องลงทุนหุ้นต่างประเทศ? มาแชร์กันครับ PlayBook การลงทุนต่างประเทศในช่วงนี้ของผม 1. ลงทุนในอุตสาหกรรมที่เราเชี่ยวชาญ ถ้าไปลงทุนในอุตสาหกรรมใหม่ ๆ ต้องค่อย ๆ ศึกษา อย่ารีบ 2. พยายามสร้าง Watched List และติดตามหุ้นกลุ่มนั้นไปเรื่อย ๆ แบบไม่ห่างเกินไป และไม่ใกล้ชิดเกินไป 3. เลือกลงทุนใน Quality Company คือ Growth ใช้ได้ Moat ดี อยู่ในอุตสาหกรรมน้อยที่มีการเปลี่ยนแปลงน้อย ไม่แฟชั่น และมีขอบเขตแห่งการแข่งขันชัดเจน 4. การลงทุนใน Hyper Growth Company นั้นยาก จริง ๆ Risk/Reward กว้างมาก (ชนะได้ เจ๊งหมดตัว) โดยเฉพาะ Business Model หรือ Industry ที่ยัง Dynamic มาก ๆ 5. ลงทุนในไอเดียของ VI คือ อัตราชนะต้องสูง ถ้าแพ้ก็ไม่เสียอะไรมาก ถ้าเราไปลงในไอเดีย VC คือแพ้หมดตัว ขอได้บางตัว ผมคิดว่าไม่เพียงพอสำหรับการทำให้พอร์ตดีในระยะยาว สาเหตุคือ equity market ไม่เหมือนตลาด startup ที่มี upside 100X แต่หุ้นนั้นอย่างมากก็ 10X+ หา 100X ยากมาก 6. ลงทุนในจังหวะที่ตลาดนั้น หรือ หุ้นตัวนั้น ๆ เกิดวิกฤตชั่วคราว และเข้าซื้อในราคาที่เหมาะสม ได้เปรียบตลาด 7. คาดหวังน้อยลง ถ้ายังไม่ไหวก็ซื้อ ETF ไปก่อน humble ขึ้น แต่ก็พยายามวิ่งในจังหวะที่เราคิดว่าเหมาะสม คิดว่าเกมหุ้นนี้ยาว กลับไปข้อ 1 คือไม่ต้องรีบ ความเข้าใจผิดของนักลงทุนไทยในตลาดต่างประเทศ 1. คิดว่าเข้าใจว่าธุรกิจทำอะไร อ่าน earning call ดู youtube อ่านบทวิเคราะห์ เพียงพอจะได้เงินจากตลาดหุ้นต่างประเทศ 2. คิดว่าซื้อกระจาย ๆ และรอแจ๊กพอตในหุ้นบางตัว แล้วจะได้ผลตอบแทนระยะยาวที่ดีได้ 3. คิดว่าหุ้นต่างประเทศรันเวย์ยาว จนซื้อแล้วแทบจะไม่ต้องดูได้ 4. คิดว่าหุ้นต่างประเทศคุณภาพดีกว่า และระยะยาวจะทำให้เราได้ Return ดีกว่าตลาดหุ้นไทยได้ 5. คิดว่าหุ้นต่างประเทศดูเหมือนหุ้นไทย จริง ๆ มีมิติอื่น ๆ ที่เราต้องดูเยอะกว่ามาก ข้อสรุปของผมคือ จริง ๆ วิถีที่จะเปลี่ยนชีวิตจากหุ้นได้ ก็คือชนะจากหุ้นไม่กี่ตัว การ Focus หาหุ้นตีแตกในจังหวะที่ได้เปรียบมาก ๆ เราเข้าใจมาก ๆ ก็ยังเป็น Playbook ของนักลงทุนระดับโลกในต่างประเทศ ใครคิดเห็นเหมือนต่างกัน คุยกันได้ครับ ใกล้จบปีแล้ว ปีนี้หุ้นต่างประเทศเหนื่อย แต่ก็เรียนรู้เยอะมาก ยังไงใครไปก็อย่าเพิ่งถอดใจ พยายามศึกษาหาความรู้ไว้ครับ จำไว้ว่า ความหวังคือสิ่งที่อันตรายที่สุดในตลาดหุ้น ความรู้คือสิ่งที่ปลอดภัยที่สุดครับ โดย Linzhi พฤหัสฯ. ธ.ค. 01, 2022 10:07 am

Re: ทำไมเราต้องลงทุนหุ้นต่างประเทศ? มาแชร์กันครับ เดี๋ยวผมจะมาสรุป และเริ่มหากลยุทธ์การลงทุนใหม่ ตอนนี้ยังอ่วมแต่เริ่มประคองได้บ้าง อันนี้จดหมายของ Mark, META คิดว่าตอนนี้เจ็บกันหมดก็เริ่มต้นเรียนรู้กันใหม่ครับ How did we get here? At the start of Covid, the world rapidly moved online and the surge of e-commerce led to outsized revenue growth. Many people predicted this would be a permanent acceleration that would continue even after the pandemic ended. I did too, so I made the decision to significantly increase our investments. Unfortunately, this did not play out the way I expected. Not only has online commerce returned to prior trends, but the macroeconomic downturn, increased competition, and ads signal loss have caused our revenue to be much lower than I’d expected. I got this wrong, and I take responsibility for that. In this new environment, we need to become more capital efficient. We’ve shifted more of our resources onto a smaller number of high priority growth areas — like our AI discovery engine, our ads and business platforms, and our long-term vision for the metaverse. We’ve cut costs across our business, including scaling back budgets, reducing perks, and shrinking our real estate footprint. We’re restructuring teams to increase our efficiency. But these measures alone won’t bring our expenses in line with our revenue growth, so I’ve also made the hard decision to let people go. โดย Linzhi พุธ พ.ย. 09, 2022 9:33 pm

Re: LUNA - Cryptocurrency ไม่น่าเชื่อนะครับ ก่อนหน้านี้คนบอกว่าเหรียญนี้คือจุดปลอดภัยสำหรับขาลงของเหรียญทั้งหมดด้วยเหตุผลมากมาย LUNA โครงการมากมาย X กับ SCB มีพาร์ตเนอร์เยอะมาก ๆ แต่สุดท้ายก็จบลงอย่างรวดเร็ว ราคาเหรียญลงจาก 3000 เหลือ 300 เหลือ 100 เหลือ 1 เหลือ 0.... เรียกได้ว่าซื้อราคาไหนก็ขาดทุน 100% เท่าเทียมกัน too good to be true คือบทเรียนที่ดีที่สุด อย่าหวังกับสิ่งที่ดีเกินจริง และ A bird in the hand is worth two in the bush นกในมือ ดีกว่าไปหวังนกที่อยู่ในพุ่มไม้ (หรืออนาคต) ที่ยังมาไม่ถึง น่าติดตาม เป็น study case ที่ใครตามมาตลอดจะสนุกมาก ๆ และเหมือนจะพยายามมีภาคต่อด้วย แต่ถ้าใครลงเงินด้วย อาจจะไม่สนุกตอนจบ เรียกว่า นักลงทุน เราเป็นผู้ดูได้ ไม่จำเป็นต้องไปลงเงินถ้าไม่มั่นใจมากพอครับ โดย Linzhi ศุกร์ พ.ค. 27, 2022 10:56 am

Re: ทำไมเราต้องลงทุนหุ้นต่างประเทศ? มาแชร์กันครับ รีวิว ARK funds https://ark-funds.com และรีวิวการลงทุนหุ้นเทค . จากการติดตามเคธี่มาตั้งแต่ต้นปี 2020 ระยะหลังผมเริ่มตั้งคำถามมากขึ้นเรื่อย ๆ กับ ARK ของเคธี่ วู๊ด . ผมเหมือนหลาย ๆ คนที่ได้แรงบันดาลใจในการลงทุนหุ้นเปลี่ยนโลกจากเธอ ด้วยความที่อยากเรียนรู้จากผู้ที่เก่งกว่า นี่อาจจะเป็นข้อสังเกตเล็ก ๆ ของผมที่ผมติดตาม action เธอทุกวันมาตลอดสองปี . 1. Research ประจำปีที่ผมเคยชอบมาก ๆ แต่เริ่มมาคิดว่ามันเป็นจินตนาการที่เกินความรู้รึเปล่า บนสมมุติฐานที่หลวมไปรึเปล่า (ไม่มีใครรู้เบื้องหลังตัวเลข) และอาจจะไม่ได้ตอบคำถามสำคัญที่สุดของการลงทุนคือ 1. ใครจะเป็นผู้ชนะในอุตสาหกรรมดาวรุ่ง 2. วิธีที่ได้มาซึ่งการประเมินมูลค่าราคาที่เหมาะสม การมองหาแต่อุตสาหกรรมดาวรุ่งนั้นให้ผลเสียมากกว่าด้วยซ้ำ . 2. วิธีการเลือกหุ้นซึ่งเป็นหัวใจเคธี่ไม่ค่อยพูดถึง (แต่มักจะพูดถึงแต่ macro economics) ผมสงสัยว่า ARK คิดอะไรเวลาเลือกหุ้น จนมาถึงบัดนี้ผมก็ยังไม่ได้คำตอบนัก ต่างจากการลงทุนของเซียนหุ้นคนอื่น ๆ ที่ผมพอจะมองออกบ้าง ต้องเรียกว่ายังเข้าไม่ถึง . 3. วิธีการปรับพอร์ต เมื่อคิดผิด ถ้าใครติดตาม ARK จะพบการถัวเฉลี่ยขาลงตลอดเวลาซึ่งอันที่จริงเป็นบาปหนึ่งของการลงทุน และในระยะสองปีที่ผ่านมาก็จะพบว่า ARK จะ Cut หุ้นทิ้งที่จุดต่ำสุดของหุ้นที่ยังไม่ทำกำไร การเติบโตรายได้ที่มาจากการเผาเงิน หุ้นเกิดกระแสเงินสดติดลบมาก ๆ จนเงินสดเริ่มหมด . 4. ไม่มีการทำ Risk Management เลย การที่กองทุนถือหุ้นในแต่ละธุรกิจจนมีสัดส่วนมากจนเกินไป ไม่มีประโยชน์อะไรเลย มีแต่ข้อเสีย โดยเฉพาะหุ้นที่มีความเสี่ยงสูง 5. การเปิดเผยการซื้อขายทุกวัน ไม่มีข้อดีอะไรเลย ยกเว้นแต่การดึงให้เกิดกระแสการเก็งกำไร สิ่งที่ดีกว่าคือ พยายามอธิบายว่าซื้อหุ้นเพราะอะไร ขายเพราะอะไร . 6. ต้องยอมรับว่าการเป็นนักลงทุนที่ชนะตลาดตลอดเวลาในการลงทุน Innovator company นั้นเป็นไปได้ยากมาก คุณต้องดื้อและบ้าสุด ๆ จนชนะ หรือ จนพัง และต้องเจอโจทย์ยากที่เปลี่ยนใหม่ได้ตลอดเวลา ผมสังเกตว่าไม่มีเซียนหุ้นคนไหนที่ทำได้เลยในระยะหลัง อาจจะได้หุ้นบางตัวดังเป็นพลุแตก แต่สุดท้ายพอร์ตก็แตก .... . 7. สำหรับนักลงทุนทั่วไป ความเสียหายที่รุนแรงที่สุด คือการเลือกอาจารย์ผิดคน ผมรู้สึกว่า ผมน่าจะเลือกอาจารย์ผิดคนสำหรับตัวผมไปแล้ว ไม่ใช่เธอไม่เก่ง แต่กระบวนท่าแห่งอาร์คนั้น เป็นเส้นทางที่มันผันผวนเกินกว่าที่ผมเลือกอยากจะเดิน แต่ผมก็จะยังติดตามเธออยู่เสมอ . 8. Time frame horizon ของเคธี่นั้น หุ้นหลาย ๆ ตัวอาจจะยังเร็วเกินไปที่จะตัดสิน โดยเฉพาะในสภาวะเศรษฐกิจมหภาคที่ Growth stocks ค่อนข้างโดนกดดันมาก ๆ แต่ที่ต้องระวังคือการลงทุนที่คาดหวัง "อนาคต" ไกลมาก ๆ หรือต่างจากจุดปัจจุบันมาก ๆ การลงทุนแบบนี้ส่วนมากจะขาดทุน จะมีแค่ส่วนน้อยที่จะกำไร . 9. สำหรับนักลงทุนกองทุน ผมว่ากองนี้ต้องมีสัดส่วนน้อยของพอร์ต เพราะ Risk สูง ให้ผมแนะนำดีกว่าน่าจะเลือก Index Fund อย่าง QQQ, S&P500 ดีกว่า 10. สำหรับนักลงทุน Global VI หลังจากหาคำตอบมายาวนาน อ่านและฟังบทความจำนวนมาก ผมเจอแล้วว่าใครเป็นอาจารย์ที่ดีที่สุด . คำตอบคือตัวเราเอง ผมคิดอย่างนี้จริง ๆ . ใช้ประสบการณ์ความรู้ ฟังเสียงตัวเอง วิเคราะห์เอง และเลือกลงทุนโดยไม่ได้ไปอ่าน Twitter กาว ๆ ที่สุดท้าย เราก็รู้ว่าจะนำไปสู่เส้นทางอะไร . หวังว่าแฟนคลับ ARK คงไม่มาว่าผม และอย่าถามว่าควรจะซื้อหรือถือหรือขาย เพราะ คำตอบที่ดีที่สุดนั้น อยู่ที่คำตอบที่เราคิดเอง ครับ โดย Linzhi ศุกร์ เม.ย. 29, 2022 1:50 pm

Re: ทำไมเราต้องลงทุนหุ้นต่างประเทศ? มาแชร์กันครับ สำหรับทุกคนอ่านมาถึงตรงนี้ แล้วความรู้สึกต่อหุ้นต่างประเทศในตอนนี้ทั้งหมด คงต้องใช้กระทู้ที่มีอายุย้อนไปหกปีที่แล้วมาตอบครับ https://board.thaivi.org/viewtopic.php?f=1&t=59573 ขอบคุณอ.ตี่อีกครั้งด้วยครับ โดย Linzhi อังคาร เม.ย. 19, 2022 7:22 pm

Re: ทำไมเราต้องลงทุนหุ้นต่างประเทศ? มาแชร์กันครับ ไม่ได้โพสต์นานมากเลย ผมอ่านคุณ pete1011 ผมคิดว่าการมองภาพใหญ่มาก ๆ มันวิเคราะห์ยิ่งยากครับ ยิ่งเราจะไปคาดการณ์มหาอำนาจโลก World Changing Order อะไรพวกนั้น ผมคิดว่าอาจจะไม่จำเป็นมากนักสำหรับอาชีพนักลงทุนอย่างพวกเรา หรือถ้าจะเลือกลงทุน ETF ในเชิง Country เราไม่ควรเลือกแค่เต็งตัวเดียวหรือสองตัว เราก็ควรจะกระจาย ไปในทุกภูมิภาคที่มีการเติบโต หรือมีที่ ๆ มีราคาถูกเนื่องจากปัญหาชั่วคราว มันน่าจะเป็นทางเลือกที่ดีกว่า ส่วนการลงทุนหุ้น เราเลือกได้ครับว่าจะลงทุนหุ้นแบบไหน ซึ่งในแต่ละแบบก็มีวิธีการ ซื้อ ถือ และขายแตกต่างกัน ถ้าเป็นหุ้นคุณภาพสูง ๆ และเราซื้อมาไม่แพง ถึงแม้ราคาจะขึ้นมาสู่มูลค่าที่เหมาะสมแล้ว แต่ถ้าเราพอใจผลตอบแทนหุ้นเท่ากับ ROIC ธุรกิจ ก็ถือตลอดชีวิตแบบบัฟเฟตต์ได้ ถ้าเป็นหุ้นคุณภาพต่ำหน่อย เราก็ควรจะขาย ถ้าราคาวิ่งไปสู่มูลค่าที่เหมาะสมแล้ว เพราะถ้าถือต่อ ROIC ธุรกิจพวกนี้จะมากกว่า WACC ไม่มาก การถือยาวก็ทำให้ผลตอบแทนพอร์ตหุ้นระยะยาวของเราลดลง ส่วนเรื่องผลตอบแทนการลงทุนนั้น (เพื่อให้ชนะตลาด, Seeking Alpha) ตัดสินกันที่สามอย่างหลัก ๆ ครับ 1. ข้อมูล ถูกต้องกว่า เร็วกว่า ครบถ้วนกว่า (ขยัน) 2. การวิเคราะห์ ดีกว่า ไกลกว่า ลึกซึ้งกว่า (ชาญฉลาด) 3. การตัดสินใจ ที่ไม่มีอคติ เป็นอิสระ และอดทนกว่า (สติ) เราจำเป็นต้องมี 3 อย่างให้ครบ เราถึงจะเหนือกว่านายตลาดมาก ๆ ได้ ผมไม่คิดว่าเรามีแค่อย่างใดอย่างหนึ่งจะเพียงพอในการทำเงินในตลาดหุ้นได้ คนมักจะคิดว่าขอให้มี ข้อมูลดีกว่า (Insightful information, ไม่ใช่ Insider information นะครับ) หรือ รู้ข้อมูลเร็วกว่าคนอื่น ก็จะชนะแล้ว ผมคิดว่าไม่จริงครับ หุ้นต่างประเทศหรือหุ้นไทย ผมคิดว่าไม่มีอะไรต่างกัน แต่ประสบการณ์ที่ผมเจอคือนักลงทุนตลาดอเมริกาโดยค่าเฉลี่ย มักจะมี 3 สิ่งนี้เหนือกว่าค่าเฉลี่ยในฝั่งตลาดหุ้นไทยครับ ดังนั้น Alpha จะหายากกว่า (แม้ Alpha จะกว้างกว่าไทยมาก) และในขณะเดียวกัน Beta ก็จะเยอะกว่าด้วย ตลาดต่างประเทศเหมาะกับผู้ที่มีฝีมือช่ำชองครับ ผมลงมาร่วม 18 ปีแล้วยังเหนื่อยเลย พูดจริง ๆ อิอิ ผมไปลุย ขอไปกรุยทางไว้ตามอ.ตี่ :) มีอะไรก็จะมาแชร์ให้ทุกคนฟังทาง youtube หรือในเวป ThaiVI นี่แหละครับ โดย Linzhi พฤหัสฯ. เม.ย. 14, 2022 11:06 pm

Re: LUNA - Cryptocurrency และอันนี้ข่าวอัพเดท ผมอัพเดทไม่ทันนะครับ แก่แล้ว อิอิ เผื่อใครจะคุยพื้นฐานเหรียญครับ https://murrayrudd.substack.com/p/luna-price-model-update-22-feb-2022 https://twitter.com/terra_money/status/1496162889085902856?s=29 โดย Linzhi พุธ ก.พ. 23, 2022 11:09 am

Re: ทำไมเราต้องลงทุนหุ้นต่างประเทศ? มาแชร์กันครับ คนที่มาลงทุนต่างประเทศปีที่แล้ว น่าจะเป็นปีที่แย่ที่สุด เพราะเข้าไปตอนเสียเปรียบสุด ๆ ผมเห็นคนเลิก หรือ ถอดใจจำนวนมาก ขอบันทึก draw down ปัจจุบันไว้หน่อย แต่ผมเชื่อว่าระยะเวลาที่ยาวพอจะออกดอกออกผลแน่นอน หุ้นเวียดนามผมก็เคยท้อ แต่ก็ไม่ได้ถอย รอไปเรื่อย ๆ ผ่านไปสี่ปี สุดท้ายก็ออกดอกออกผล หุ้นอเมริกาผมว่ายากกว่าอีก อาจจะต้องใช้เวลามากกว่า แต่ก็ขอพยายามตามรอยอ.ตี่ไปนะครับ S__1368280.jpg โดย Linzhi พุธ ก.พ. 23, 2022 8:30 am

Re: ชวนคุย เรื่อง การลงทุนหุ้น ต่างประเทศ กับ หุ้นไทย อันไหน คุ้มค่ากว่ากัน ? อันที่จริงผมว่าการที่หุ้นไทยเราได้คุยกับผบห.นี่คุ้มค่ามาก ๆ เลยนะครับ แค่เดินทางไป AGM หรือ Oppday ก็คุยได้แล้ว เราได้ฟังไอเดียคนทำธุรกิจจริง ๆ เอามาประยุกต์ใช้กับชีวิตได้อีก ยังเสียดายไปลงทุนต่างประเทศคุยไม่ได้ ติดที่เราอยู่ไกล และภาษาเราก็ไม่ดี แต่การคุยกับผบห.ส่วนมากจะเป็น bias นะครับ เพราะธุรกิจมันวัดที่รายละเอียดอื่น ๆ ที่เยอะกว่ามาก และภาพไกล ๆ นั้น ผบห.บางครั้งก็มองไม่ออกเหมือนเรานี่แหละครับ เผลอ ๆ นักลงทุนนี่แหละที่มองภาพกว้างกว่า มองออกก่อนเสียอีก โดย Linzhi พุธ ก.พ. 16, 2022 10:59 am

Re: ชวนคุย เรื่อง การลงทุนหุ้น ต่างประเทศ กับ หุ้นไทย อันไหน คุ้มค่ากว่ากัน ? ดีจังครับ ขอบคุณหมอเคที่ตั้งกระทู้ดี ๆ นะครับ ผมคิดว่ามีเซียนหุ้นต่างประเทศอยู่ใน thaivi อย่างคุณ nayut อีก ที่แชร์มาผมรู้จักไม่ถึงครึ่ง ขนาดอ่านอยู่ทุกวี่วันเกือบสองปี ร่นเวลาคนรุ่นหลังได้เยอะเลย เราเห็นข้อมูล ข้อเขียนดี ๆ ในต่างประเทศ ฝังอยู่ตามจุดต่าง ๆ เต็มไปหมด ผมเลยรู้เลยว่า เค้าแกะกันลึกและเหนือกว่าวีไอไทยขึ้นไปอีก(เยอะเลย) ความคุ้มค่าที่สุดของผมคือความมันส์ที่ได้เจอคนเทพ ๆ นี่แหละครับ เหมือนอารมณ์ผมไปมุงเซียนวีไอ ตอนผมยังเยาว์วัยเลย อิอิ โดย Linzhi พฤหัสฯ. ก.พ. 10, 2022 9:10 am

Re: ชวนคุย เรื่อง การลงทุนหุ้น ต่างประเทศ กับ หุ้นไทย อันไหน คุ้มค่ากว่ากัน ? ผลตอบแทนหุ้นไทยน่าจะดีกว่าต่างประเทศที่ความสามารถกับการลงแรงเท่า ๆ กัน สาเหตุคือ 1. เราใกล้ชิดตลาด เข้าใจดีกว่า 2. ตลาดหุ้นไทยให้ผลตอบแทนที่ดีที่สุดตลาดหนึ่งของโลก แต่ข้อ 2 กำลังจะกลายเป็นอดีตไปแล้ว (หรือเป็นไปแล้ว) ส่วนข้อ 1 ก็ขึ้นกับความพยายาม เอาเข้าจริง ๆ ถ้าไม่หวังผลตอบแทนสูงส่ง ตลาดต่างประเทศหาหุ้นให้ return 10% ต่อปีต่อเนื่องได้ง่ายกว่าไทยมาก ส่วนตลาดหุ้นไทยนั้น หุ้นที่ทำได้แบบนี้มีน้อยลงมาก ส่วนใหญ่อาจจะต้องผสมกับการเก็งกำไรด้วย ถึงจะได้ในเวลานี้ ซึ่งถ้าจะออกแนวเก็งกำไร หุ้นไทยดีกว่ามาก ๆ หุ้นต่างประเทศควรจะตั้งธงว่า ไปเพื่อกระจายความเสี่ยง และคาดหวังผลตอบแทนที่เหมาะสม แบบที่จะเปลี่ยนชีวิตแบบหุ้นไทยในช่วงที่ผ่านมา ยังรอวีไอไทยมาพิสูจน์ได้ว่ามันทำได้จริง โดย Linzhi อาทิตย์ ก.พ. 06, 2022 11:44 am

Re: ทำไมเราต้องลงทุนหุ้นต่างประเทศ? มาแชร์กันครับ ขอบคุณอ.ตี่มากครับ ดีมากจริง ๆ ครับ ช่วงนี้เป็นช่วงประวัติศาสตร์ ใครที่อยู่ในตลาด 2 ปีที่ผ่านมา ถือว่า upgrade และได้องค์ความรู้ ประสบการณ์ที่หาได้ยาก ที่ผมพูดขีดความสามารถ เพราะถ้าผมมั่นใจ ผมก็จะสู้สุดตัว แต่ถ้าผมไม่มั่นใจ ผมก็จะไม่วัดความลึกด้วยเท้าสองเท้า ผมคิดอย่างที่เคยพูดมาตลอดว่า ถ้าเราพยายาม เราพอสู้ได้ ถ้าเรารู้จุดอ่อนจุดแข็งตัวเอง ประเด็นสำคัญที่สุด ตามที่อ.ตี่ว่า ผมว่า mindset ที่เราควรจะรู้คือ หุ้นที่เราถืออยู่ draw down ที่น่าจะเป็นควรเป็นเท่าไหร่ โดยที่ไม่มีวิกฤตอะไร (หรือพื้นฐานหุ้นเปลี่ยน) เลย อันนี้จากประสบการณ์ผม หุ้นไทยขนาดใหญ่ 20% หุ้นไทยขนาดเล็ก 30% หุ้นเมกาเฉลี่ยขนาดใหญ่ 20% หุ้นเทคเติบโตขนาดใหญ่ 30% หุ้นเทคไม่มีกำไรขนาดกลางเล็ก 60% หุ้นไบโอเทคไม่มีรายได้ 80% ไม่นับฟองสบู่ และ วิกฤตนะครับ การจัดพอร์ตทั้งเงิน ทั้งจิตใจก็ควรจะ match กับ draw down ที่เป็นไปได้ด้วย จริง ๆ draw down แบบนี้ ทำให้ผมคิดว่าตลาดหุ้นต่างประเทศ แม้จะฉลาดมาก แต่ก็ไร้ประสิทธิภาพในเวลาสั้น ๆ แบบที่บัฟเฟตต์พูดเลย จุดนี้แหละที่ผมว่าเป็นจุดอ่อนของ Mr. Market ต่างประเทศ แม้ว่าจังหวะสั้นๆ นั้นจะสั้นและดูสับสนมาก แต่มันก็สนุกไม่น้อยที่จะขอลองครับ โดย Linzhi อาทิตย์ ม.ค. 23, 2022 11:27 am

Re: ทำไมเราต้องลงทุนหุ้นต่างประเทศ? มาแชร์กันครับ ไม่ได้อัพเดทนาน เพราะยุ่งมาก ๆ ครับช่วงนี้ แต่ผมยังสนุกอยู่นะครับ แม้ว่าสนุกน้อยลงเพราะมันไม่คึกคักเหมือนปี 2020/ต้น2021 แต่ก็คิดว่ามีโอกาสอยู่อีกมากมายในต่างประเทศ ส่วนคนที่ไม่พร้อมก็ควรจะตระหนักถึงความเสี่ยงให้มากเข้าไว้ ผมใช้เวลาเยอะมาก ๆ จริงๆ และได้ผลตอบแทนที่ไม่แปรผันกันเลย แต่ผมคิดว่าคุ้มค่าสำหรับระยะยาว ๆ เพราะเอาจริง ๆ แนวลงทุนผมก็คือ ​หาจุด Lagrange point ใน Universe of investment ให้เจอ คือ ซื้อเสร็จแล้วไม่แตะไปนาน ๆ ตอนนี้ยังพยายามหาจุดนี้ให้เจออยู่ครับ โดย Linzhi พุธ ม.ค. 19, 2022 8:41 pm

Re: ทำไมเราต้องลงทุนหุ้นต่างประเทศ? มาแชร์กันครับ ความยากของตลาดหุ้นต่างประเทศ . 1. เรามองเห็นทุกอย่างไม่ครบ . ธุรกิจหลายอย่างมีความเสี่ยงเฉพาะตัว การลงทุนต่างประเทศมักจะมีความซับซ้อนที่เรามองไม่เห็น หรือเรามองไม่ออกเลย . เนื่องจากธุรกิจในแต่ละประเทศมีความแตกต่างกันสูง รสนิยมผู้บริโภค พัฒนาการของตลาด กฎเกณฑ์ภาครัฐ กฎหมาย รวมไปถึงผู้บริหาร ซึ่งความเข้าใจตรงนี้ก็ต้องอาศัยการเก็บเกี่ยวประสบการณ์เป็นอย่างมาก . 2. เราติดตามการเปลี่ยนแปลงได้ยาก หรือช้ากว่า . ข้อมูลในต่างประเทศดี ๆ มักจะเสียเงิน และแพงมาก ๆด้วย . รายย่อยยากที่จะมีข้อมูลที่เหนือกว่าได้ ที่แย่ไปกว่านั้นคือข้อมูลที่เป็นข้อมูล first hand information เราไม่สามารถไปเก็บเองได้ . การติดต่อ IR แทบจะเป็นไปได้ยากมากในหุ้นต่างประเทศ นอกจากนั้น คำตอบของ IR นั้น เราจะพิสูจน์ได้อย่างไร ว่าถูกต้อง . และอุปสรรคสำคัญอีกอย่างคือ สภาพแวดล้อม ความใกล้ชิดในตลาดแทบเป็นไปไม่ได้ เรามักตามแต่ข่าวในตลาดหุ้น ซึ่งข่าวในตลาดมักจะเป็นข่าวที่ช้าไปแล้ว โอกาสที่เราจะติดตาม ข่าวทั่ว ๆ ไปในหุ้นต่างประเทศนั้น มีน้อยกว่ามาก . 3. ตลาดหุ้นมีความผันผวนรุนแรงกว่าไทย . หุ้นไทย +/- ได้ระดับหนึ่ง แต่หุ้นต่างประเทศเนื่องจากมีเครื่องมือทางการเงินเช่นการ Future หรือ Options บางครั้งหุ้นลงแต่มีคนทำเงินได้ ต่างจากหุ้นไทยที่ทุกคนจะทำเงินได้ต่อเมื่อหุ้นขึ้น ทำให้มีแรงจูงใจที่ทุกคนจะร่วมมือกัน (ฮั้ว) กันมากกว่า (จนกว่าฮั้วจะแตก) . 4. ตลาดหุ้นมีความเฉลียวฉลาดมากกว่า . ในตลาดหุ้นที่พัฒนาแล้ว มักจะมีการคิดสองชั้นสามชั้นเสมอ ท่าไม้ตายง่าย ๆ คือก่อนหุ้นจะลงจะสับขาให้ขึ้นก่อนเพื่อขายของ และก่อนจะขึ้น ต้องทุบให้ตายเรียบก่อน . นอกจากนั้น ตลาดยังมีการทำ model ที่ค่อนข้างแม่นยำมาก ดังนั้นผลประกอบการที่ผิดจาก assumption จะส่งผลร้ายแรงกับราคาหุ้นภายในวันเดียว การ +/- ระดับ 50% ในวันเดียวเป็นสิ่งที่เกิดขึ้นได้ง่าย ๆ อย่างถาวรในหุ้นต่างประเทศ . 5. การศึกษา และ ความลึกที่ไม่เพียงพอของนักลงทุนไทย . การลงทุนในตลาดหุ้นใหม่ ๆ ในธุรกิจใหม่ ๆ ยิ่งทำให้มีความยากเป็นทวีคูณ และนอกจากนั้น ยังมีหุ้นให้เลือกจำนวนมาก (หุ้นไทยมี <1,000 ตัว หุ้นนอกมี 630,000 ตัว) นักลงทุนจึงมักจะรู้เพียงแค่ว่า หุ้นนี้ทำธุรกิจอะไร โมเดลเป็นยังไง ความเข้าใจหุ้นแบบหยาบ ๆ มักจะไม่เพียงพอในการทำเงินได้จริงในตลาดหุ้น และยิ่งไม่เพียงพอ ถ้าเราต้องการ Alpha หรือทำผลตอบแทนชนะตลาดหุ้นในระยะยาว . สรุป สำหรับการเอาตัวรอดในตลาดหุ้นต่างประเทศ ผมคิดว่าต้องอาศัยชั่วโมงบิน ยังไงก็ไม่มีทางลัด และแน่นอนว่าเป็นโหมด Hard กว่าตลาดหุ้นไทย ผลตอบแทนที่คาดหวังได้นั้น ขึ้นกับ . ความสามารถเรา x ความสามารถของหุ้น . ถ้าเราลงทุนหุ้นไทย เรามีความสามารถ 9 หุ้นอาจจะมีคุณภาพ 5 ผลลัพท์คือ 45 แต่ถ้าเราลงหุ้นต่างประเทศ เรามีความสามารถ 3 หุ้นมีคุณภาพ 10 ผลลัพท์คือ 30 ซึ่งแพ้ตลาดหุ้นไทย . แย่ไปกว่านั้น ถ้าหุ้นดี เราอาจจะซื้อแพง ไปขายถูก สุดท้าย อะไร คูณด้วย 0 หรือ คูณค่าติดลบ ผลมันก็จะไม่ดีแน่นอน . สำหรับนักลงทุน สิ่งที่สำคัญที่สุดคือการขยาย Circle of Competence หรือขอบเขตความสามารถ ซึ่งทุกวันนี้ คนจะเก่งเร็วขึ้นทุกวัน ยังไม่นับ AI ที่เริ่มเข้ามามีบทบาทในการลงทุนมากขึ้น . บางครั้งการลงทุนในยุคอนาคตอาจจะไม่ใช่โลกของเป็ด แต่เป็นโลกของผู้เชี่ยวชาญ ซึ่งอาจจะเป็นหนทางเดียวที่เราจะเอาชนะใน Age of AI ได้ . ผมไปค่อย ๆ โพสต์หุ้นเริ่ม ๆ ไว้ใน www.Thaivi.org ห้องร้อยคนร้อยหุ้นต่างประเทศ ก็หวังว่าจะมีนักลงทุนถกกันมากขึ้น เพราะสุภาษิตจีนบอกว่า ช่างรองเท้าสามคนรวมกันนั้น เหนือกว่าขงเบ้ง (三个臭皮匠,顶个诸葛亮) . วีไอไทยรวมกัน ก็อาจจะเหนือกว่าวอลสตรีทก็เป็นได้ครับ โดย Linzhi พุธ ม.ค. 19, 2022 8:33 pm

Re: โอกาสในการลงทุนหุ้นเทคโนโลยีที่ขาดทุน ผมเชื่อว่า ความร่ำรวยควรที่จะมีระดับที่พอเหมาะพอดีกับระดับปัญญาในการใช้ชีวิตในขณะนั้นๆ ซึ่งนั้น optimal ในแต่ละช่วงชีวิตก็แตกต่างกันไป สุดยอดเลยครับอ.ตี่ ผมขอคารวะความคิดที่กลั่นกรองภูมิปัญญาแบบนี้ สามจอกครับ โอกาสในการลงทุนผมเห็นด้วยเลยครับ แต่เรือน่าจะต้องผ่านมรสุมไปอีกระยะนึง ถ้าเรือเล็ก หรือกะลาสีไม่เข้มแข็งพอก็ควรงดออกจากฝั่งครับ อิอิ โดย Linzhi พุธ ม.ค. 05, 2022 9:52 am

Re: ทำไมเราต้องลงทุนหุ้นต่างประเทศ? มาแชร์กันครับ ปีนี้เป็นปีที่โหดแท้สำหรับนักลงทุนโดยเฉพาะหุ้นสายเทคเลยครับ อเมริกา จีน ญี่ปุ่น ยุโรป ทุกทวีปอาการเดียวกันหมด ผมรู้สึกว่าเรียนรู้อะไรเยอะมาก ๆ รู้สึกว่าตัวเองโง่มาก ถ้ามองกลับไปที่ตัวเองตอนต้นปี และตอนนี้ยังไม่รู้สึกว่าจะฉลาดพอที่จะแข่งขันได้ ก็เดินทาง เรียนรู้ กันต่อไปครับ แต่ถึงยังไงโลก digital ก็เดินหน้าแบบไม่หวนกลับ เราก็เลือกได้ว่าจะตามมันไปด้วยการ unlearn และ relearn ใหม่ หรือ ลองหาของเก่าที่ classic ไม่ถูก disrupt ที่ยังใช้ตำราเดิมๆได้ 100% การลงทุนต่างประเทศยังไงก็คือทางสายเอกทางเดียว ที่ทำให้เรามองเห็นว่า เราอยากเลือกทางไหนที่เหมาะกับเราที่สุด ทั้งเวลาที่ใช้ ทั้งผลตอบแทนที่ได้ รวมไปถึงความสุขที่เราจะมีในระหว่างทาง ผมก็ยังยืนยันแบบนี้ โดย Linzhi พุธ ธ.ค. 08, 2021 1:52 pm

Re: ทำไมเราต้องลงทุนหุ้นต่างประเทศ? มาแชร์กันครับ Metaverse 17 ปีก่อนของผม = หุ้นไทย Metaverse 1 ปีก่อนของผม = หุ้นต่างประเทศ Metaverse ตลอดกาลของผม = thaivi.org โดย Linzhi พฤหัสฯ. ต.ค. 14, 2021 10:02 am

Re: ทำไมเราต้องลงทุนหุ้นต่างประเทศ? มาแชร์กันครับ ชีวิต หุ้น Squid game และ Metaverse . ผมนั่งดู Squid game จบก็คิดขึ้นมาหลาย ๆ อย่าง . ใน Squid game ผู้เล่นต่าง “ล้มเหลว” ในโลกปัจจุบันของตัวเอง ผลักดันให้ผู้เล่น ยอมเข้าไปในเกม รับกติกาโลกใหม่ที่รู้สึกว่ายุติธรรมกว่า . แข่งเพื่อเอาชนะ แม้ว่าจะเอาชีวิตเข้าแลก ชีวิตที่พวกเขาคิดว่าไม่เหลือค่าอะไรแล้ว . อันที่จริงมนุษย์ต้องการสิ่งที่เรียกว่า “โลกใหม่” มาแต่ไหนแต่ไร โลกใหม่ใน Digital Era เรียกว่า Metaverse . ยุค Analog ยังไม่มีชื่อ แต่ผมว่าความหมายเดียวกัน แค่เป็น Digital กับ Analog . เมื่อหลายพันปีก่อน มนุษย์สร้างศาสนาขึ้นมา และนั่นน่าจะเป็น Metaverse แรก ๆ . โลกหลังความตายที่ดีกว่าโลกปัจจุบัน ทำให้คนต้องพยายามทำบางสิ่งบางอย่างเพื่อไปสู่โลกนั้น . อันที่จริงอาจจะมีก่อนหน้านั้นอีก Homo Sapien ย้ายถิ่นฐานออกจากทุ่งหญ้าซาวันน่า เพื่อไปหาดินแดนใหม่ ๆ ที่ดีกว่าเดิม . การค้นพบทวีปใหม่ ๆ ล้วนแต่เป็นการหา Metaverse ใหม่ทั้งสิ้น . การค้นพบลุ่มแม่น้ำพระจันทร์เสี้ยว ไทกริส ยูเฟรตีส ชาวอังกฤษที่ย้ายไปตั้งรกรากในอเมริกายุค 1600s ชาวจีนโพ้นทะเลที่หนีออกจากบ้านเกิดเมืองนอนตัวเองไปยังที่ต่าง ๆ . กลับมายุค Digital …. . ผมว่าสิ่งที่ใกล้เคียงกับ Metaverse ที่สุดในเวลานี้คือ เกม ซึ่งสร้างมาจนเด่นชัดสุดคือยุคเกม 8 bits เป็นต้นมา . เราสามารถแปลงตัวเองเป็นอัศวินผู้กล้า ในโลกยุคกลาง ปราบมังกรได้ . ภาพไม่สวยไม่สำคัญ แต่เกม 8 bits ก็สามารถพาจินตนาการเราก็ไปไกลมาก ๆ แล้ว . อย่างไรก็ดีสิ่งที่สำคัญกว่าคือ เล่นไปแล้วได้อะไร ให้กับชีวิตจริงบ้าง ? . ถ้าได้แค่ความสนุก มันก็ยังไม่พอ เล่นแล้วควรจะทำให้ชีวิตในโลกจริงดีขึ้นด้วย (aka เล่นแล้วได้เงิน) . คำถามคือเงินจริงจะมาจากไหนได้ในโลก Metaverse . โมเดลธุรกิจโบราณพัน ๆ ปีคือ เงินมักจะมาจาก “คนดู” ไม่ใช่ “คนเล่น" . เหมือน VIP ใน Squid game เหมือนผู้ชม Gladiator ผู้ชมเกมฟุตบอล . game ที่แปลงร่างเป็น e-sport ได้ คือการก้าวสู่โลก metaverse version 2.0 . คนเราจ่ายเงินเพื่อดูสิ่งเหล่านี้แต่ไหนแต่เรา คนเราชอบเดิมพัน . ผู้เล่น 456 ที่ไม่ชอบ Squid Game แต่สุดท้ายก็ทำตัวเหมือน VIP อยู่ดี เอาชีวิตคนริมถนนท่ามกลางหิมะมาเดิมพันกับผู้เล่น 001 . โลกนี้ยังคงต้องการสิ่งที่เรียกว่า Second life เกมที่ยุติธรรม อยาก reset ชีวิตและเริ่มต้นใหม่ . โลกในอดีตน่าจะยาก แต่พอมี Digital ก็เกิด Metaverse ใหม่ ๆ มีโอกาสนั้นมากขึ้น . แต่ Metaverse ที่เป็นเกมจริง ๆ ไม่ใช่เกมต้มตุ๋นนั้น โลกใหม่ที่ยุติธรรม โลกใหม่ที่ให้โอกาส จริง ๆ ก็มีแค่หยิบมือเดียวอยู่ดี . Metaverse ยากที่จะมีอันเดียว ขณะที่โลกมีความหลากหลาย แตกต่างทางวัฒนธรรมอารยธรรม . ส่ิงสำคัญคือการ “เลือก” ที่จะ “เล่น” ใน Metaverse ไหน . จงหา Metaverse ของตัวเองให้เจอครับ โดย Linzhi พฤหัสฯ. ต.ค. 14, 2021 9:59 am

Re: ทำไมเราต้องลงทุนหุ้นต่างประเทศ? มาแชร์กันครับ ผมขอเสริมเฉพาะประเด็นเรื่องความคุกคามต่อมนุษย์ หรือเศรษฐกิจตลาด เรื่อง Winner take all นี่ผมอยากให้ไปอ่าน Zero to One ของ Peter Theil ครับ น่าจะครบถ้วน เป็น Bible ในรูปแบบเดียวกับมุมมองเรื่องเงินตราของหนังสือ Rich Dad เลยครับ และเรื่องนี้มันไม่ได้เป็นสิ่งที่เพิ่งเกิดขึ้น มันเกิดขึ้นมาก่อนยุคปฏิวัติอุตสาหกรรมอีก ในมุมเศรษฐกิจ digital ในอนาคต ผมกลับมองว่ามันเกิดขึ้นยากกว่าในอดีตครับ เพราะมันมี counter strategy มากมาย อย่างไรก็ดี unit economic ของ digital economy มันดีมาก ๆ ไม่ต้อง take all ก็พอเปลี่ยนชีวิตนักลงทุนแล้วครับ ส่วนราคาหุ้นแนะนำตามอ.ตี่ เล่มนี้กำลังจะออก Revised & update edition ด้วยครับ โดย Linzhi พฤหัสฯ. ก.ค. 01, 2021 2:10 pm

Re: รีวิวหลักสูตร Advanced Valuation ของอาจารย์ Aswath Damodaran ขอบคุณมากครับ อจ.ตี่ ครบถ้วนจริง ๆ จะไปเรียนคอร์สไหนอีกรึเปล่าครับ โดย Linzhi อังคาร มิ.ย. 15, 2021 6:45 am

Re: ทำไมเราต้องลงทุนหุ้นต่างประเทศ? มาแชร์กันครับ อนาคตประเทศไทย (8 Jun 2021) . ผมนั่งอ่านบทความอาจารย์นิเวศน์ ประจวบกับ The Economist ฉบับล่าสุด ซึ่งถอดบทเรียนเรื่องการวิเคราะห์ประเทศผ่านเลนส์ Geopolitics ได้อย่างน่าสนใจเป็นอย่างยิ่ง . เนื้อหาเกริ่นว่าสาเหตุใดทำไมแค่ช่วงเวลา 20 ปีที่ผ่านมา ยุโรปถึงได้ถดถอยในบทบาทเวทีเศรษฐกิจโลก เดิมธุรกิจ Top100 ในยุโรปมีขนาด Market Cap ใกล้เคียงสหรัฐ แต่ปัจจุบันเหลือเพียงหนึ่งในสี่ ซึ่งผมคิดว่ามีแนวคิดดี ๆ นำมาปรับใช้ได้จำนวนมาก . 1. เหตุผลแรกบริษัทในยุโรป มีการบริหารจัดการด้อยกว่า ในการแข่งขันในอุตสาหกรรมเดียวกันตลอด 20 ปี ลองนึกถึงบริษัทอย่าง SIEMENS, NOKIA, Carrefour เทียบกับบริษัทชั้นนำของอเมริกา . 2. ยุโรปเลือก "ผิดอุตสาหกรรม" โดยพัฒนาอุตสาหกรรมที่ล้าสมัย หรือเรียกว่า old economy ขาดการพัฒนาอุตสาหกรรมใหม่ ๆ เช่น Tech, Consumer Internet . 3. เหตุผลที่สาม ซึ่งน่าจะเป็นเหตุผลหลัก ที่นำไปสู่ความผิดพลาดในสองเหตุผลแรกคือ ยุโรปขาด "บริษัทใหม่ๆ" การที่เน้นให้บริษัทเดิม ๆ มีอายุยืน ๆ อาจจะทำให้ผู้คนขาดความเป็นเจ้าของกิจการ ขาดความกล้าคิด สร้างสรรค์ บริษัทใหญ่ ๆ ในอเมริกาเช่น Tesla, Amazon, Netflix, Facebook ล้วนมีผู้นำและ founder อายุน้อยๆ เกิดใหม่ แตกต่างจากบริษัทในยุโรปที่มีแต่ผู้บริหารระดับสูงอายุมากที่ต้องไต่เต้าขึ้นมาในสายบังคับบัญชา หรือไต่เต้าขึ้นมาตามระบบครอบครัว . นอกจากนั้นยังมีเหตุผลอื่น ๆ เช่น ผู้ประกอบการในยุโรปไม่ได้คิดคำว่า "European Union" แต่คิดเฉพาะตลาดในประเทศเป็นหลัก ทำให้หลายบริษัทขาด Economies of Scale เช่นอุตสาหกรรมโทรคมนาคมในยุโรปมีมากกว่า 100 แห่ง อุตสาหกรรมค้าปลีกก็มีเป็น 100 บริษัท แตกต่างจากอเมริกา (หรือจีน) ที่มีจำนวนไม่กี่บริษัท ทำให้เกิดความได้เปรียบต่อขนาดเป็นอย่างมาก . และอีกเหตุผลย่อย ๆ คือ ยุโรปให้โอกาส "ผู้พ่ายแพ้" น้อยกว่าประเทศอเมริกาหรือจีน คนจึงกลัวความล้มเหลว สังคมไม่ให้รางวัลหรือไม่ให้โอกาสคนที่กล้าเสี่ยง ผู้คนจึงนิยมเลือกทำงานประจำ รับเงินเดือนและให้ระบบรัฐสวัสดิการดูแลตอนเกษียณ (อันที่จริงปัญหาหนี้สาธารณะของยุโรปซึ่งส่วนหนึ่งเกิดจากระบบรัฐสวัสดิการ ทำให้ยุโรปป่วยมายาวนาน) . Economist ตั้งชื่อบทความว่า The land that ambition forgot บางครั้งเราอาจจะต้องสมดุลระหว่าง Work - Life Balance และที่สำคัญกว่านั้นคือ "การเลือก" ที่ถูกต้อง . ในเล่มนี้ยังพูดถึงความล้มเหลวของประเทศที่ตรงกันข้ามจากยุโรป คือบราซิลอีกด้วย ประเทศที่มีแต่คนรุ่นใหม่อายุน้อย ไม่ได้ขาดความทะเยอทะยานแบบยุโรป แต่เหตุผลคือนโยบายรัฐที่มองระยะสั้น ประเทศซึ่งขาดผู้นำใหม่ ๆ ที่มีคุณภาพ (ประชาชนต้องเลือก Who is lesser evil) ทำให้บราซิลในปัจจุบันมี GDP per capita เล็กกว่าไทยแล้ว ผมยังไม่อยากเชื่อเลยครับ . ใครมีโอกาสชักชวนให้อ่านครับ และชักชวนให้คิดต่อว่าอนาคตประเทศไทยจะเป็นไปในทางไหน และเราจะอยู่ตรงไหนของจิกซอว์นั้น . ณ ขณะนี้คนส่วนมากจะเริ่มได้ไปฉีดวัคซีนแล้ว เป็นโอกาสดีที่จะเป็นจุดที่เราตระหนักคิดวางแผนว่าปีหน้า สิบปีข้างหน้า ชีวิตบทใหม่ Post Covid จะมีหน้าตาเป็นอย่างไรครับ โดย Linzhi อาทิตย์ มิ.ย. 13, 2021 5:58 am

Re: ทำไมเราต้องลงทุนหุ้นต่างประเทศ? มาแชร์กันครับ Quick take วีไอกับการลงทุนต่างประเทศ update q1/21 (12 May 2021) . 1. การลงทุนต่างประเทศเป็นการกระจายความเสี่ยง ซื้อ ETF กองทุน ระยะยาวน่าจะดีกว่าซื้อ SET50 ไทย กระจายหลายประเทศสามารถลดความผันผวน เพิ่มผลตอบแทนได้ . 2. ถ้าเลือกหุ้น ลงทุนเอง ใช้พลังและเวลาในการสะสมความรู้ ยากกว่าหุ้นไทย ผลลัพท์ขึ้นกับความรู้ ความสามารถ และประสบการณ์ . 3. ส่วนตัวคิดว่าไม่เหมาะกับมือใหม่ ถ้ายังไม่ชำนาญ ควรลงทุนหุ้นไทยให้ดีก่อน แล้วค่อย ๆ แบ่งไป . 4. ส่วนตัวผมค่อนข้างชอบ สนุกท้าทายดี ได้ความรู้ ผลตอบแทนยังไม่รู้ แต่รู้สึกมันกระจายความเสี่ยงได้ดีขึ้น potential portfolio ในอนาคตดูดีขึ้น . 5. ThaiVI ตอนนี้ ยังคงส่งเสริมอย่างต่อเนื่อง เราใช้ทรัพยากร 80% สำหรับหุ้นไทย และ 20% สำหรับเปิดประตูสู่หุ้นต่างประเทศ https://youtu.be/kkrhHRZHD3I โดย Linzhi อาทิตย์ มิ.ย. 13, 2021 5:56 am

Re: ทำไมเราต้องลงทุนหุ้นต่างประเทศ? มาแชร์กันครับ โครงการร้อยคนร้อยเหรียญ (17 Apr 2021) . เคยสงสัยฟองสบู่แรกของมนุษย์คือ Tulip mania ที่เกิดขึ้นในประเทศเนเธอร์แลนด์มั๊ยครับ ผมจะเขียนแบบไม่น่าเคยอ่านที่ไหน . Background ประเทศนี้เป็นจุดกำเนิดนวัตกรรมหลายอย่างรวมถึงตลาดหุ้นด้วย ผมไปเที่ยวและชอบประเทศนี้มาก ไปมาหมด ตึกที่เคยเป็นตลาดหุ้นแรกของโลก ที่นึงอยู่ Bruge ตอนนี้เป็น Pub อีกที่ Antwerp เค้า renovate ไปทำเป็นโรงละคร แอบมุดเข้าไปโดนไล่ออกมา 55555 . ช่วงปี 1636 ที่มีฟองสบู่ทิวลิปนี้ มีลักษณะ macroeconomics คล้าย ๆ กับช่วงปัจจุบัน คือเป็น golden age ที่มีปัญหาโครงสร้างซ่อนอยู่เยอะมาก . ทุกคนมักจะสงสัยว่าทำไมคนยุคนั้นถึงขายซื้อทิวลิปกันในราคาแพงมหาโหดขนาดนี้ ราคาหัวนึงทะลุล้านบาท(เทียบเงินปัจจุบัน) . ผมลองแอบคิด ๆ ดูว่าบทสนทนาในยุคนั้นจะเป็นยังไง ถ้าไปอ่านใน FB ยุคนั้น คงมีคนมาโพสต์บอกว่าก็มันมีคนชอบไงครับ (Network Effect) ทุกคนชอบกันหมด ซื้อไปไม่ขาดทุน มีคนรับซื้อมากมาย ตลาดรอง สภาพคล่องมีเต็มไปหมด . แถมมี used case เอาไปเพาะพันธุ์ได้ (Farming) วันนี้ซื้อมาหนึ่งหัว ถ้าเอาไปเพาะ ปีหน้ามีหลายๆหัว สร้างมูลค่าเพิ่มได้ เอาไปค้ำประกันกู้เงินได้ ราชสำนักก็ชอบเอาไปประดับประดา เอาไปเป็นเครื่องบรรณาการ บางหัวเป็น unique ด้วยผลิตเพิ่มยาก นักเขียนดัง ๆ บางคนรับค่าจ้างเป็นหัวทิวลิป . แถมถ้าเอาใช้ปลูกมาประดับ มันใช้แล้วหมดไปด้วย มีการ burn ทิ้งอีก หัวที่ไม่ปลูกอายุ 12 เดือนก็ถูก burn ทิ้งอัตโนมัติ ไม่มีเฟ้อแน่นอน . ในอนาคตอาจจะเป็นสื่อกลางการซื้อขายได้อีก ดีกว่าเงินกระดาษที่รัฐบาลพิมพ์แล้วพังไปตั้งหลายรอบ . ที่ดินคุณอาจจะถูกรัฐยึด ถ้ามีปัญหาการเมืองอะไรคุณเอาหัวทิวลิปใส่เป้ วิ่งหนีไปได้เลย เป็นที่เก็บและย้ายความมั่งคั่งชั้นยอด . ราคาขึ้นตลอดแบบนี้ใครไม่ซื้อก็ตกรถ แสดงว่าไม่เคยศึกษามันเลย . มุมมองผมในเวลานี้ ถ้าในนิยามของ Intelligent investor ไม่ว่ามองมุมไหน coins ก็คือ speculation และเป็นฟองสบู่ แต่อย่างว่าผมเขียนเตือนไปเด็กรุ่นใหม่ ๆ อยู่กันคนละ Channel กับผม อิอิ . แต่ผมก็คิดว่าไม่มีเหตุผลอะไร ถ้าคนที่เก็งกำไรหุ้นอยู่ จะไม่ไปเก็งเหรียญแทน ผมว่าดีกว่าเยอะ นี่อาจจะเป็นเหตุผลหลักของการคงอยู่ในช่วงนี้ของ Crypto เป็น casino of the world ไปก่อน . ผมมีบัญชี Crypto ลองมันบ้าง ผมสนใจตามแต่ยังไม่อยู่ในโหมดลงทุน และแถมอยากเปิดห้องร้อยคนร้อยเหรียญใน ThaiVI ด้วย แต่ก็คิดว่ามันยังไม่ถึงเวลา แต่อยากทำจริง ๆ นะ แต่ผมต้องการ coin investor จำนวนมากๆ ในการสร้าง wisdom ให้เกิด . ผมเชียร์ให้ทุกคนรวยๆๆกับ ​Crypto แต่ถ้าเกิดมีเวลาเลิกรา ขอให้เรา lock กำไรขายกินเงินฝรั่งทุกคนแล้วกันครับ โดย Linzhi อาทิตย์ มิ.ย. 13, 2021 5:54 am

Re: ทำไมเราต้องลงทุนหุ้นต่างประเทศ? มาแชร์กันครับ To the Moon 2021 (6 Mar 2021) . ช่วงที่ผ่านมาใครที่ลงทุนหุ้นกลาง/เล็ก ในตลาดหุ้นฮ่องกงหรือ Nasdaq จะเจอสภาพ correction ที่ค่อนข้างแรง หุ้นบางตัวลดลงมากกว่า 50% จากจุดสูงสุดในเวลาเพียงไม่กี่อาทิตย์ . ในขณะเดียวกันกองทุน ETF ARK ที่เป็นกระแสมาก ๆ ตั้งแต่ต้นปี กองทุนไทยเปิดขายและขายหมดแบบเทน้ำเทท่า ARK ที่ทุกคนที่ซื้อไว้หวังว่าจะรวย ราคาก็ปรับตัวลดลงมา 20-30% จนเป็นกระแสตีกลับกลายเป็นหนังคนละม้วน . ผมคิดว่ามีสิ่งที่นักลงทุนเราเรียนรู้ได้ในเรื่องนี้คือ . 1. ความตื่นเต้นคือความอันตราย ต้นปีนี้ต้องยอมรับว่าหุ้นต่างประเทศขึ้นแบบไม่น่าเชื่อ หุ้นบางตัวขึ้น 2x, 5x, 10x ในเวลาไม่กี่เดือน เกิดกระแส SPAC นี่คือ "แสงไฟระดับพระอาทิตย์" ที่ดึงเอา "เม่าทั่วโลก" เข้าไปสู่แสงไฟ ดีที่รอบนี้ไม่นานฟองสบู่ก็แตก ทำให้ผลกระทบยังคงเป็นวงจำกัดในหุ้นไม่กี่ตัว ไม่กี่กลุ่ม ในวงการลงทุนอะไรๆที่น่าเบื่อมักจะปลอดภัย อะไรที่ตื่นเต้นจน "hype" มักจะอันตราย . 2. ความขี้เกียจคือความอันตราย ในทางกลับกัน กระแสหุ้นต่างประเทศนั้นมีมานานแล้ว บางคนก็มัวตั้งท่า แต่พอเริ่มมีคนพูดซ้ำแล้วซ้ำเล่า พอเราเริ่มลงทุนก็อยู่บนดอยพอดี นั่นแปลว่า Status Quo bias เรามากเกินไป โอกาสมักจะเกิดจากการ "ขวนขวาย" ไม่ใช่เกิดจากการที่ให้คนอื่นมาบอก จงขวนขวายไปเรื่อย ๆ . 3. อีโก้คือความอันตราย หุ้นที่ขึ้นเยอะเกินพื้นฐานจะตกลงมาเสมอ ส่วนหุ้นที่ตกมากเกินพื้นฐานก็จะขึ้นเสมอ ไม่ว่าพื้นฐานหุ้นนั้นจะเป็นหุ้นระดับโลก หรือหุ้นระดับตำบล บางครั้งกำไรที่เราได้มามากเกินไปคือสิ่งที่เกิน Mean ความสามารถของเรา หรือความสามารถของหุ้นที่เราถือในช่วงเวลาหนึ่ง ๆ Regression to mean คือกฎที่ทรงพลัง จงดู "ประวัติศาสตร์ระยะยาว" เพราะนี่คือสิ่งที่ทรงพลังที่สุด อย่าฟังลมปากของคนที่ทำน้อย ๆ แต่พูดอนาคตยาว ๆ จงฟังคนที่ทำมายาว ๆ แต่พูดสั้น ๆ มากกว่า . 4. True Passion & Faith คือความปลอดภัย ผมเห็นหลายคนบอกว่าลงทุนหุ้นต่างประเทศสนุกมาก ได้เรียนรู้สิ่งใหม่ ๆ อะไรเยอะ แต่พอช่วงนี้หุ้นอเมริกาเริ่มทำกำไรได้ไม่มาก หุ้นไทยกำไรเยอะกว่า ก็รู้สึกว่าหุ้นต่างประเทศไม่สนุกซะแล้ว การค้นหาและทำสิ่งที่ตัวเองรักอย่างแท้จริงและทำอย่างต่อเนื่อง ผลกำไรจะได้มาเอง พยายามมองยาว อย่ามองสั้น และอย่า Bias . เส้นทางการลงทุนต่างประเทศเพิ่งเริ่มต้น แต่เส้นทางยาวไกลมาก ปีนี้ก็อาจจะทำให้คนหลายคนพับแผน ผมเห็นคนหนีหุ้นไทยไปเวียดนาม แล้วก็หนีเวียดนามไปหุ้นอเมริกา ประสบการณ์ผมบอกได้เลยว่าทุกตลาดดีหมดถ้าเรามีความรู้มากพอ สิ่งที่ควรทำคือหา "จุดที่เราได้เปรียบ" และหา "จุดที่หุ้นเราได้เปรียบ" + "กระจายความเสี่ยงแบบเหมาะสม" + "วางกองกำลังในยุทธศาสตร์ให้ครบ" ต้นไม้มันต้องรอ ถึงจะโตอย่างแข็งแรง . ถ้ามัวแต่หนีเสือ ย้ายไปย้ายมา จะปะจรเข้แน่นอนครับ . ปล. ผมไม่ได้จะเขียนกระทบใครนะครับ เขียนทบทวน ช่วงนี้เหมือนได้เห็น case เยอะดี ขอบันทึกไว้หน่อย โดย Linzhi อาทิตย์ มิ.ย. 13, 2021 5:52 am

Re: ทำไมเราต้องลงทุนหุ้นต่างประเทศ? มาแชร์กันครับ ตำราลงทุนหุ้น Tech 101 (1 Mar 2021) . การที่จะไปลงทุนต่างประเทศความยากแรกคือ วิชาความรู้ที่เราเคยเรียนมานั้นไม่ค่อยเหมาะในการเข้าใจธุรกิจที่เป็น New Economy เท่าไรนัก . ผมเลยอยากแนะนำหนังสือ 10 เล่มแรกสำหรับเข้าใจ mindset ของโลก digital เป็น play book ที่ผมอ่านแล้วค่อนข้างชอบ ผมเรียงให้จะได้อ่านตามลำดับได้ แต่เงื่อนไขคือ ควรจะไปอ่านหนังสือลงทุนมาตรฐาน VI ให้ครบก่อนนะครับ (โดยเฉพาะ common stocks & uncommon profits ต้องอ่านอีกรอบ) เพราะถ้าอ่านแค่ 10 เล่มนี้ คุณจะไม่ใช่นักลงทุน แต่กลายเป็นนักเก็งกำไรไปแทน . 1. The innovations Dilemma 2. Zero to One 3. Platform Revolution 4. Bliztscaling 5. 7 powers : The foundation of business strategy 6. Technology as a service Playbook 7. Unscaled 8. Venture capital Strategy 9. Break into VC 10. The American History of VC + Capitalism in America A History . จริง ๆ มีอีกหลายเล่มที่พูดถึงตัวหุ้นโดยตรง รวมไปถึง podcast, youtube, twitter, discord, stocktwit หรือ subscribe คนเก่ง ๆ แต่อันนั้นควรจะเป็น step ที่สอง . เพราะพอเราเริ่มมีความรู้ หลังจากนี้เราจะมาเริ่มค่อย ๆ แกะหุ้นได้ง่ายขึ้น ประสบการณ์ผมคือ อย่าไปรีบมาก แม้ว่าตอนนี้คือน้ำขึ้นอย่างแรง เราก็อยากรีบตักรัว ๆ แต่อยากให้คิดว่าเกมนี้ยาวมาก ถ้าเร่งมากอาจจะได้ตอนนี้แต่ตอนจบอาจจะหนักเลย . จุดสำคัญคือความขยัน ความเพียร ความอดทน เราจะไปลงทุนหลายสิบปี ไม่ได้ไปตีหัวฝรั่งสองสามวันแล้วกลับ โดย Linzhi อาทิตย์ มิ.ย. 13, 2021 5:52 am

Re: ทำไมเราต้องลงทุนหุ้นต่างประเทศ? มาแชร์กันครับ Global VI project (21 Feb 2021) . สามวันที่แล้ว ยานอวกาศ Preseverance ลงจอดที่ดาวอังคารได้สำเร็จ เป็นก้าวเล็ก ๆ ที่ยิ่งใหญ่ สำหรับการทำให้มนุษย์เป็น Multi-planetery Species คือเป็นสิ่งมีชีวิตที่อยู่บนดาวมากกว่าหนึ่งดวง . สิ่งที่ Elon Musk บอกว่าเป็นความจำเป็นสำหรับการอยู่รอดของเผ่าพันธุ์มนุษย์ในระยะยาว . ในเรื่องหุ้น ผมก็เริ่มคิดแบบเดียวกัน และจะใช้ Thaivi.org ทำให้นักลงทุนไทยและสมาชิกของเรา เป็น "Global value investor" คืออยู่ในตลาดหุ้นหลายแห่ง ไม่ใช่หุ้นไทยอย่างเดียว โดยใช้องค์ความรู้ในการลงทุนเดียวกัน กระจายสัดส่วน weight ตามขอบเขตความรู้ไปเรื่อย ๆ ผมเชื่อว่ามันสามารถลดความเสี่ยง ในขณะที่เพิ่มผลตอบแทนได้ . ผมเชื่อว่านักลงทุนไทยที่มุ่งมั่นลงหุ้นรายตัวสู้กับนักลงทุนต่างชาติได้ โดยเฉพาะถ้าเราทำงานเป็น teamwork เหมือนกับที่แชร์กัน webboard ร้อยคนร้อยหุ้น . สมาคมฯ เพิ่งจัด Clubhouse ep.1 ต่อยอดจากโครงการ THAIVI GO, ไอเดียหุ้นเด้ง และร้อยคนร้อยหุ้นต่างประเทศ และจะพยายามจัดให้ได้อย่างต่อเนื่อง . ผมดีใจที่ได้รับเกียรติจากนักลงทุนที่มีฝีมือสูงมาแชร์ประสบการณ์ในแต่ละเทป รวมไปถึงกูรูที่ไม่ได้เป็นนักลงทุน แต่แชร์มุมธุรกิจให้ได้ด้วย . สมาคมฯจะค่อย ๆ ให้ความรู้อย่างต่อเนื่อง แรงบันดาลใจโครงการนี้มาจากชื่อยานอวกาศ Perseverance ที่แปลว่า "ความเพียร" ยานลำเล็ก ๆ เดินทาง 300 ล้านไมล์ นักลงทุน Pioneer กลุ่มเล็ก ๆ ที่ไปสำรวจตลาดหุ้นใหม่ ๆ กรุยทางให้นักลงทุนไทยกลุ่มใหญ่ตามมา . และผลพลอยได้ในอนาคตระยะยาวเราน่าจะมีผู้จัดการกองทุนไทยเก่ง ๆ เหมือนเจ๊เคธี่แห่ง ARK หรือเทมเปอร์ตันเป็นทางเลือกให้เราลงทุนต่างประเทศโดยไม่ต้องผ่าน FIF หรือ ETF . นี่คืออีกหนึ่งในพันธกิจหลักของสมาคมฯ นับต่อจากนี้ (จนผมหมดวาระ) โดย Linzhi อาทิตย์ มิ.ย. 13, 2021 5:51 am

Re: ทำไมเราต้องลงทุนหุ้นต่างประเทศ? มาแชร์กันครับ Covid-19 รอบนี้ (21 Jan 2021) . ดูผลตอบแทน หุ้นทั้งโลก 42,445 ตัวปีที่แล้วให้ราคากับ ความหนุ่มแต่มุทะลุ มากกว่า ความแก่แต่เก๋า ความเติบโตแบบหวือหวา มากกว่า ความช้าแต่ชัวร์ . ทำให้นึกถึงทฤษฎี Inflection point ตอนนี้โลกอยู่แถว ๆ จุดตัดนี้อีกครั้ง ถ้าเราไม่ปรับตัว เราก็อาจจะขี่ม้าผิดตัว.... . หรือบางที เราไปขี่ม้าตามเค้า แต่มารู้ทีหลังว่า . วัวที่เคยค้า ม้าที่เคยขี่ เราขี่ถนัดกว่า ไปม้าตัวใหม่ เราก็อาจจะเจ็บตัว . ถ้าจะขี่ม้าตัวใหม่ก็คงต้องขยันหน่อย . ต้องเลือกกันเอาเองครับ . slide จาก Michael Dempsey กับ Prof. Damodaran ครับ โดย Linzhi อาทิตย์ มิ.ย. 13, 2021 5:48 am

Re: ทำไมเราต้องลงทุนหุ้นต่างประเทศ? มาแชร์กันครับ ปัญหาของการ valuation (18 Jan 2021) . 1. หุ้น New Economy มีความไม่แน่นอนในอนาคตสูง ช่วงคำตอบผลลัพท์ในการประเมินมูลค่าจึงสูงมาก มูลค่าอาจจะเป็น 100 หรือ 1000 หรือเป็น 0 เลย การประเมินมูลค่าในกรณีนี้จึงแทบจะไม่มีประโยชน์ . 2.หุ้น Old Economy มีความแน่นอนในอนาคตสูง และเครื่องมือปัจจุบันก็ช่วยคำนวณได้เป็นอย่างดี เมื่อทุกคนรู้ DCF คำตอบมันได้ การประเมินมูลค่าในกรณีนี้จึงแทบจะไม่มีประโยชน์ . ลองหาวิธีแก้ 1. New Economy ติดตาม assumption ของเราตลอดเวลา แต่ทันทีที่ Guidance ใหม่ออก ราคาจะปรับตัวแรงมาก คุณจะขายหรือซื้อไม่ทัน . 2. Old Economy ติดตามว่าบริษัทพลาดตอนไหน และซื้อตอนเวลาพลาดชั่วคราว ขายตอนตลาดมองบวกเกินไป แต่ทันทีที่คนได้สติ ราคาจะกลับทางทันที คุณจะขายหรือซื้อไม่ค่อยทัน . นี่แหละว่าทำไมการลงทุนแบบชิลๆจึงไม่มีอีกต่อไปในยุคนี้ ส่วนมากวิธีการเพิ่มผลตอบแทนจึงมักจะมาพร้อมกับการเพิ่มความเสี่ยง . 3. วิธีที่ตัดสินกันน่าจะคือการมองธุรกิจให้ขาด อ.นิเวศน์มีบอกว่าอนาคตเราอาจจะต้องไปอยู่ต่างประเทศเพื่อลงทุนด้วยครับ ผมคิดดูแล้ว อืม คงจะจริง แต่ปกติเราก็ไปเที่ยวต่างประเทศบ่อย คราวหน้าก็ไปเที่ยว 7 วัน ดูงาน 3 วัน อาจจะลองแบบนี้ก่อน โดย Linzhi อาทิตย์ มิ.ย. 13, 2021 5:47 am

Re: ทำไมเราต้องลงทุนหุ้นต่างประเทศ? มาแชร์กันครับ Value vs Growth (14Jan2021) . นิยามดั้งเดิมของ VI หรือ Value Investor นั้นถูกสร้างขึ้นมาจากพระบิดา นั่นคือ Benjamin Graham ซึ่งในนิยาม "คุณค่า" ของหุ้นคือ หุ้นที่ "ถูก" นี่คือจุดเริ่มต้นของเรื่องราวทั้งหมด รวมไปถึงตำนานตลอดกาลอย่างวอร์เรน บัฟเฟตต์ . หลังจากนั้น บัฟเฟตต์ ก็ได้รับเอาความคิดของ Phillip Fisher ซึ่งถือเป็น พระบิดา ของหุ้นเติบโต หรือ Growth stock ทำให้ความหมายของ Value Investor นั้นกว้างขึ้นไปอีก คือแทนที่ "คุณค่า" จะอยู่ความถูก แต่มาอยู่ที่ "ความคุ้มค่า" ซึ่งมีการเติบโตอยู่ในองค์ประกอบด้วย . และตั้งแต่ตำราต้นแบบหุ้นเติบโตอย่าง Common stocks, Uncommon Profits กำเนิดขึ้นปี 1958 โลกก็ไม่มีตำราลักษณะเดียวกันเลยหลังจากนั้นมาเกือบ 70 ปี (แน่นอนว่าบันทึกประวัติศาสตร์เขียนว่า หนังสือลงทุนยุคนั้นมีร่วมหลายร้อยเล่ม แต่ที่เหลือมาเป็น Classic นั้นไม่ถึง 5 เล่ม) . มายุคใหม่ หุ้นเทคโนโลยี ก็กลายเป็นของแสลงของ Value Investor เพราะเราไม่มีตำรามาจับยึด ถ้านักลงทุนในสหรัฐคนไหนยังคงใช้วิชา Value Investor อย่างเข้มข้น ผลตอบแทนย่อมแพ้หุ้นสมัยใหม่อย่างหุ้นเทคอย่างไม่ต้องสงสัย . ผมก็เป็นหนึ่งในคนที่ไม่เข้าใจ แต่หลังจากพยายามเปิดใจ ค้นหามาหลายเดือน (ไม่ใช่หลายปีนะครับ ดังนั้นยังไม่ชัวร์กับคำตอบ อิอิ) ผมก็คิดว่าทฤษฎีการลงทุนในโลกใหม่นั้น ยังไม่มีใครในแวดวงนักลงทุนเขียน แต่อาจจะมีคนในวงการ Venture Capital หรือวงการ Tech เขียนอยู่บ้าง . และพอมาได้อ่าน Memo ล่าสุดของ Howard Marks ที่เขาได้ใช้เวลาพูดคุยกับลูก (ซึ่งเป็นนักลงทุน) ในช่วง Covid-19 ทำให้ Howard ได้เข้าใจภาพความคิดของนักลงทุนรุ่นใหม่ ๆ และเปิดใจมากขึ้นเหมือนที่ผมรู้สึก . หลังจากที่ผมรับตำแหน่งนายกสมาคม หนึ่งในความพยายามอย่างเต็มที่คือการประสานนักลงทุนชั้นยอดให้กลับสู่ Platform http://THAIVI.ORG เพื่อสร้างสถาบันการลงทุน VI ให้คนรุ่นหลัง ผมก็เลยได้อานิสงค์ในการเข้าใจนักลงทุนรุ่นใหม่ ๆ รวมไปถึงได้ความขยันขึ้นมาจากน้องๆ เก่งๆ เลยได้ศึกษาทฤษฎีใหม่ ๆ ขึ้นมาพอสมควร . ข้อสรุปผมคือ VI เรากำลังอยู่ในขอบเขตที่ไม่เคยอยู่ เช่นเดียวกับธุรกิจสมัยใหม่ และผมเห็นว่า การลงทุนในขอบเขตใหม่ ด้วยวิชาการลงทุนแบบเน้นคุณค่า นั้นใช้ได้ เพียงแต่คุณต้องปรับ Mindset และปรับเครื่องมือลงทุนตามยุคสมัย . มีคำกล่าวว่า บุรุษผู้มีค้อนในมือ ย่อมเห็นทุกสิ่งเป็นตะปู การพยายามแบ่งแยกกลุ่มนักลงทุนเป็น Growth หรือ Value ไม่ต่างจากการที่เชื่อว่านักลงทุนนั้นมีแต่ค้อน แต่อันที่จริง เรามีเครื่องมือทั้งกล่องต่างหาก การลงทุนในโลกยุคใหม่ที่ซับซ้อนนั้น จำเป็นต้องมีเครื่องมือที่หลากหลายถึงจะประสบความสำเร็จได้ . ผมไม่ได้กล่าว แต่คนกล่าวคือ Howard Marks บุรุษผู้ซึ่งผมนับถือเป็นอาจารย์อีกท่านหนึ่ง . หากทุกท่านยังไม่หนำใจอ่านต่อได้ใน https://www.oaktreecapital.com/.../something-of-value.pdf และฟังบทสัมภาษณ์ได้ที่ https://www.youtube.com/watch?v=Er3Ip6F6YpA&t=531s . หวังว่าเราคงไม่ต้องมาคอยตอบคำถามว่าสิ่งนี้เป็น value investor รึเปล่า เพราะในความหมายของผม VI คือ เป็นการลงทุนอย่างมีเหตุมีผล ไม่ถูกชี้นำโดยราคาหุ้น แต่มอง "คุณค่า" โดยเปรียบเทียบที่ซ่อนอยู่ในหุ้นตัวนั้น ๆ เป็นสำคัญ . และอย่าถามว่าหุ้นเทคฯฟองสบู่รึเปล่า ผมคิดว่าเป็นฟองสบู่อย่างไม่ต้องสงสัย จะมากหรือน้อย ขึ้นอยู่กับหุ้นตัวไหน และฟองสบู่จะแตกรึเปล่า พระเจ้าเท่านั้นที่ตอบได้ อย่างไรก็ดี ถามว่าหุ้นเทคฯมีคุณค่าหรือเปล่า ผมตอบเลยว่าคุณค่านั้นสูงมาก และสูงกว่าที่มันจะบอกคุณด้วยตัวเลขงบทางการเงินในปัจจุบันได้ครับ โดย Linzhi อาทิตย์ มิ.ย. 13, 2021 5:46 am

Re: ทำไมเราต้องลงทุนหุ้นต่างประเทศ? มาแชร์กันครับ direct from FB ในอีกไม่นานเราจะพยายามพัฒนาให้ทำให้นะครับ ช่วงนี้ลำบากหน่อย 5555 โดย Linzhi อาทิตย์ มิ.ย. 13, 2021 5:45 am

Re: ทำไมเราต้องลงทุนหุ้นต่างประเทศ? มาแชร์กันครับ . โดย Linzhi อาทิตย์ มิ.ย. 13, 2021 5:43 am

Re: ทำไมเราต้องลงทุนหุ้นต่างประเทศ? มาแชร์กันครับ ตัดสินใจว่าจะเอากระทู้นี้มาบันทึก Project Global VI ของผม เดี๋ยวขอไล่เอาข้อความเก่า ๆ ใน FB ผมเอามาแปะไว้ตรงนี้นะครับ โดย Linzhi อาทิตย์ มิ.ย. 13, 2021 5:41 am

Re: Top 3 หุ้นทั่วโลก และอนาคตประเทศไทย (2) Ranking วันนี้ Top20.png โดย Linzhi ศุกร์ มิ.ย. 11, 2021 2:31 pm

Re: Top 3 หุ้นทั่วโลก และอนาคตประเทศไทย (2) ใครมีไอเดียอื่น ๆ บ้าง และผมอยากขอไอเดีย Top 3 ของไทยในอีก 10 ปีข้างหน้า มาเดากันครับว่าเป็นหุ้นอะไร อิอิ สิบปีกลับมาดูกัน โดย Linzhi ศุกร์ มิ.ย. 11, 2021 2:11 pm

Re: ที่พึ่งทางใจของการลงทุนหุ้นเทคที่ขาดทุน เสียใจอะครับ แต่ยังไงก็ขอบคุณมาก ๆ ที่แชร์นะครับ ทุกประโยคดีงามจริง ๆ ครับ ผมแนะนำว่าทุกคนควรอ่านอย่างตั้งใจ ผมว่า portfolio management สำคัญมาก ๆ ผมเลยยึดแนวคิด VC ในการบริหารพอร์ต ที่มองว่าเราจะได้ตัวนึงมาก ๆ เพื่อว่าเราอาจจะชดเชยขาดทุนตัวใดตัวนึงหนัก ๆ ผมไม่แน่ใจความแม่นตัวเองเลย เพราะคาดการณ์ยากกว่าหุ้น traditional ของไทย ๆ มาก แต่ก็นับถืออ.นะครับถ้า 10 ตัวเป็น tech หมด ผมขนาดแบ่งไป 20-30% ยังคิดว่าเหนื่อยเลยครับ คิดว่า link นี้เป็น course นี้ตัวล่าสุดของอจ. Damodaran ถูกมั๊ยครับอ.ตี่ เผื่อน้อง ๆ เค้าจะไปเรียนตามอจ.ครับ http://pages.stern.nyu.edu/~adamodar/New_Home_Page/webcasteqspr21.htm โดย Linzhi ศุกร์ พ.ค. 14, 2021 6:03 am

Re: จากนี้ไป จะไม่เป้น VI อีกแล้ว บนเส้นทาง 17 ปีผมเห็นและได้ยินประโยคนี้มากมายครับ จำคำ Charlie Munger ไว้ครับ ทั้งหมดที่ผมอยากรู้คือ ผมจะตายที่ไหน และผมจะไม่ไปที่นั่น โดย Linzhi พฤหัสฯ. พ.ค. 13, 2021 10:12 am

Re: ที่พึ่งทางใจของการลงทุนหุ้นเทคที่ขาดทุน สนใจกลับมาสอน special course on valuation มั๊ยครับอจ.ตี่ ผมว่าหุ้นเทค โดยเฉพาะ mid and small size cap นี่มันมี momentum investor ผสมเข้ามาในสัดส่วนที่เยอะมาก ๆ การเป็น VI หรือลงทุนด้วยปัจจัยพื้นฐานในกลุ่มนั้น ก็จะต้องมี skill ในการมองธุรกิจ และมองมูลค่าให้ขาดมาก ๆ เพราะราคามันมีโอกาสที่จะถูกเกินไป และแพงเกินไปมาก ๆ และนอกจากนั้นอนาคตก็ไม่แน่นอนมาก ๆ สรุปคือ ต้องอึดมาก ๆ มากๆ ครับ มาก ๆ 5555555 โดย Linzhi พฤหัสฯ. พ.ค. 13, 2021 10:08 am

Re: เหมือนหลังๆจะมีคนโพสข่าวรายวันเยอะขึ้น อยากให้แสดงความเห็นกันให้มากครับ เพราะทีม dev สมาคมก็อยู่ในระหว่างการพัฒนาระบบซึ่งน่าจะแก้ปัญหานี้ได้ แต่คงต้องใช้เวลาอีกระยะ เพราะเป็นการทำระบบใหม่ทั้งหมดแบบ overhaul แต่ความเห็นผมคิดว่าเวปบอร์ดที่มีคุณภาพ คือการแลกเปลี่ยนความเห็นและมีการถกเพื่อแตกประเด็นมากขึ้น ลึกซึ้งขึ้น รอบด้านขึ้น การโพสต์ข่าวที่ดี ควรนำไปสู่การแลกเปลี่ยนความเห็นกัน และผู้โพสต์ก็ "ควร" จะให้ความเห็นตัวเองนำไปก่อนด้วย ไม่ใช่ copy มาแปะ ๆ อย่างเดียว ข่าวบางข่าวก็มีประเด็นจริง ๆ แต่ข่าวบนโลกใบนี้ 95% คือ noise ในการลงทุนทั้งนั้น ผู้โพสต์ข่าวก็ควรคิดวิเคราะห์ แยกแยะ เพื่อจะให้เราคุยกันแต่ประเด็นสำคัญในการลงทุนหุ้นจริง ๆ ปัจจุบันสมาคมให้ reward คนโพสต์ ในเชิงประมาณ ในอนาคตเราจะ reward คนที่โพสต์ "มีคุณภาพ" ให้มากขึ้นครับ ถ้าทุกคนโพสต์คุณภาพ มันก็จะเป็นตัวอย่างให้กับคนอื่น ๆ ครับ โดย Linzhi พุธ มี.ค. 31, 2021 9:22 am

Re: ลองทำเวปช่วยอ่านงบ ผมเพิ่งเห็น เก่งๆครับ อยากคุยด้วยได้มั๊ยครับ ถ้าสะดวก Private message มาหาผมหน่อยครับ โดย Linzhi จันทร์ ก.พ. 22, 2021 8:57 pm

Re: มาแล้วววว ThaiVI Clubhouse EP.1 - หุ้นญี่ปุ่น ไม่ต้องห่วงครับ เรามีอัดเก็บไว้ให้ฟังทีหลัง เป็น close loop สำหรับเฉพาะสมาชิกครับ แต่ต้องรอนิดนึงครับ ที่เราใช้ clubhouse เพราะ production สะดวกมาก มี friction ค่อนข้างหน่อย สามารถเชิญแขกเก่ง ๆ มาคุยพร้อมกันได้สะดวกกว่า platform เดิมครับ โดย Linzhi เสาร์ ก.พ. 20, 2021 9:06 pm

Re: ขอความรู้ครับ ซื้อETFต่างประเทศผ่านกองทุน/ซื้อETFต่างประเทศเอง/ซื้อแบบรายตัว อย่างไหน ดีกว่ากัน ในสภาพปัจจุบัน (2021 ขอบคุณที่มาแชร์ครับ ผมอ่านไม่เข้าใจเลยอะ แต่คนอ่านรู้เรื่องน่าจะเป็นประโยชน์ ETF ผมว่าข้อดีก็เยอะ แต่ข้อเสียก็มี การกระจายความเสี่ยงคือข้อดี แต่จริง ๆ thematic ETF ค่อนข้าง concentrate อยู่ในอุตสาหกรรมเดียว ถ้ามีอะไรเกิดขึ้น มันก็จะกระทบแรงกว่าซื้อกองทุนดัชนีครับ และมีบาง theme ผมว่าราคานำหน้าอนาคตไปไกลเกินไปนิดนึง โดย Linzhi อังคาร ก.พ. 16, 2021 11:02 am

Re: ลงทุน10ปี กำไรหุ้น 700 เท่า ใครก็ทำได้! โห ผมเกือบไม่ได้มาอ่านกระทู้นี้แล้ว ของดีมักจะแบบนี้ครับ คนสัมผัสได้ไม่ใช่คนกลุ่มใหญ่ ขอบคุณเนื้อนาบุญด้วยครับ รอติดตามอ.VuudD ได้ อาจารย์จะมาสอนในหลักสูตรการลงทุนแบบเน้นคุณค่ารุ่นต่อไป ภายใต้ผอ.ตู้ด้วยครับ โดย Linzhi ศุกร์ ก.พ. 05, 2021 6:46 am

Re: การประเมินมูลค่าหุ้นเทคโนโลยีที่ขาดทุน เป็นคำตอบที่ล้ำค่ามากๆๆๆครับ ทุกคนที่อ่านคงรู้สึกอย่างผม คือรู้สึกดีและอิ่มครับ ​สำหรับ Covid19 รอบนี้ นอกจากผู้เสียชีวิตและความยากลำบากทางเศรษฐกิจช่วงนี้ (ซึ่งรัฐควรดูแล) ผมก็ว่ามีข้อดีสูงมาก และคิดว่าเป็นจุดเริ่มต้นบันทึกหน้าใหม่ของ Homo sapien แห่งอนาคตเลย ความเร่งใน digital economy นอกจากทำให้โลกแบนและเชื่อมกันยิ่งกว่า Thomas Friedman เขียนไม่รู้กี่พันกี่หมื่นเท่า ยังส่งผลให้มนุษย์ได้ data จำนวนมหาศาลในการสร้าง AI และ automation ได้เร็วขึ้นไปอีก เรากำลังเดินหน้าเต็มกำลัง ผมก็หวังว่า financial market จะ serve ให้กับ Zero to One company ไปถึงจุดหมายได้ โดยไม่ล่มกลางทางเสียก่อน และหวังเป็นอย่างยิ่งว่าประเทศไทยและประเทศกำลังพัฒนาทั้งหลายจะได้รับประโยชน์ของ inflection point นี้อย่างที่อ.ตี่หวังครับ ผมสนุกกับการศึกษาหุ้นและความก้าวหน้าในต่างประเทศจริง ๆ ครับ และสนุกกับการอ่านความเห็นดี ๆ แบบนี้ในสังคมแห่งนี้ ผลลัพท์การลงทุนนั้นเป็นแค่ของหวานครับ โดย Linzhi เสาร์ ม.ค. 23, 2021 8:07 pm

Re: การประเมินมูลค่าหุ้นเทคโนโลยีที่ขาดทุน อ.ตี่วิเคราะห์และอธิบายสรุปดีสุดๆครับ กราบครับ ในแง่ VC ผมคงไม่ถึงขั้น early stage แต่เป็น late stage VC mindset มากกว่า เพราะหุ้นเทคฯตั้งแต่ยุค 2010 มา มัน ipo เร็วกว่าเดิมมาก ลักษณะหุ้นเลยคล้าย ๆ กับที่ถูกประคบประหงมใน VC fund อยู่ DCF ยังไงก็คือเทพแห่งการประเมินมูลค่า และไม่น่าจะมีวิธีไหนดีกว่านี้ ความยากคือ เราต้องพยายาม input ให้ดี output จะได้ดีด้วย ส่วนการทำ relative valuation ก็ติดอย่างที่ว่า ปัจจัยมันเยอะมาก จนแทบจะเทียบกันไม่ไหว ผมก็พยายามศึกษาลับเลื่อยไปเรื่อย ๆ เพราะอุตสาหกรรมยุคใหม่แทบจะเทียบกันตรง ๆ ไม่ได้เลย revenue model มันหลากหลายกว่า pipeline business มาก สมัยก่อน P/E, P/BV, ROE แค่นี้หากินได้แล้ว เวลานี้ก็ใช้ได้กับหุ้น value stock ซึ่งเป็นเรือเกลืออยู่ (แต่อาจจะ perform ดีกว่าก็ได้ในปีนี้) ตอนนี้ผมอยากจะหาสูตรที่มันรวมเอา TAM , Growth/Margin , CAC , LTV , Churn , ARR , DBNER , R&D , P/M fit , unfair advantage , scalability , network effect , stickiness รวมกันได้ แต่มันคงไม่มี ..... หรือถ้ามีอ.ตี่คงตกผลึกได้ก่อนใคร มาแชร์ด้วยนะครับ :) ปีนี้ อ.ตี่ หันเรด้า valuation ส่องไปแถว industry ไหนครับ ผมถามแทนแฟนคลับอ.ฮะ อิอิ 12.png โดย Linzhi เสาร์ ม.ค. 23, 2021 4:55 pm

Re: การประเมินมูลค่าหุ้นเทคโนโลยีที่ขาดทุน สุดยอดมากๆครับ ดีใจที่ได้อ่าน และดีใจที่เห็นโพสต์น้องวุดที่เก่งมาก ๆ ด้วยครับ อยากจะเรียนเชิญทั้งสองท่านมาสอนนะครับ อิอิ ในเวลานี้หุ้นเทคฯ ผมเขยิบไปอ่าน หนังสือ Venture Capital มากขึ้นมาก เพราะแนวคิด mindset แบบ VC นั้นถึงจะทำให้เรากล้าลงทุนได้บ้าง ตอนนี้อยากจะเรียกตัวเองว่า VI แบบ VC อะไรแบบนั้น การประเมินมูลค่าแบบ VC ค่อนข้างดู qualitative มากกว่า quantitative มาก พอเอาส่วนผสมมาผสม ๆ กัน หลัง ๆ ผมเลยใช้ relative valuation มากกว่าเดิมอีก เพราะ DCF นั้นค่อนข้างได้คำตอบกว้างมาก และ dynamic มาก ๆ ด้วย ตัวอย่างเช่น discount rate ของหุ้นพวกนี้ มันควรเป็นเท่าไหร่ มันควรจะสูงมาก ๆ ด้วยซ้ำ ถึงจะชดเชย risk ได้ ทำแล้วคงไม่ได้ซื้อซักตัว อนาคตฟองสบู่จะใหญ่มากก็เพราะทุกคนใช้ relative valuation นี่แหละครับ พูดถึง DCF ผมเพิ่งเรียน zoom กับ prof. Damodaran อาทิตย์ที่แล้ว ผมแนบ slide ที่แกทำ DCF Tesla ระยะเวลาแต่ละครั้งต่างกันช่วงละประมาณครึ่งปี แต่ค่าต่างกันพอสมควร Tesla1.png Tesla2.png tesla3.png สาเหตุสำคัญคือ assumption ที่ใส่ลงไป เอาไว้มาแชร์ให้ฟังอีกนะครับอ.ตี่ โดย Linzhi เสาร์ ม.ค. 23, 2021 1:28 pm

Re: ส่งท้ายปีเก่า ลงทุนหุ้นปี 2021 จดหมายน้อยๆจากใจไทยวีไอ นักลงทุนแทบจะไม่ได้เผื่อใจเลยว่าจะเกิดเหตุการณ์เทโค้งสุดท้ายของปีแบบนี้ Covid19 รอบนี้ในไทยแม้ว่าจะไม่ได้ทำให้ภาพใหญ่เปลี่ยนไปจากที่ผมเขียนเลยแม้แต่น้อย ยิ่งกลับทำให้ Next normal ในไทยชัดขึ้นเสียอีก ผมคิดว่าชีวิตคนไทยจะกลับไปมีความสบายใจแบบ roadmap เดิมได้ยาก และอาจจะทำให้การฟื้นตัวภาคท่องเที่ยว รวมถึงเศรษฐกิจรวมต้องยืดไป การลงทุนนี่แปลกดีนะครับ ทุกครั้งที่ตลาดสบายใจ จะตามมาด้วยการตกลงหนักเสมอ ตลาดที่ไม่สบายใจเป็นตลาดที่ดีกับนักลงทุนมากกว่า ไม่ว่าจะยุคไหนก็ตาม รอบนี้ Merry Xmas แล้วกันครับ หวังว่าจะจบปีและคงไม่ได้มา update เขียนต่อในกระทู้นี้แล้ว :) โดย Linzhi จันทร์ ธ.ค. 21, 2020 9:03 pm