โค้ด: เลือกทั้งหมด
คำถามที่พบบ่อยที่สุดในการลงทุนคือ อยากหาเคล็ดลับหรือสูตรสู่ความสำเร็จของเซียนหุ้นว่าทำได้อย่างไร และคำตอบที่มักจะได้รับคือมันไม่มี เพราะแนวทางการลงทุนแบบเน้นคุณค่า เป็นสิ่งที่ยากที่จะพยายามอธิบายออกเป็นคำพูดสั้น ๆ ได้ อย่างไรก็ดีผมคิดว่าถึงจะไม่มีสูตร แต่มันก็อาจจะมี “สมการ” บางอย่างที่จะสามารถใช้เป็นหลักยึด เพื่อนำพาความสำเร็จในการลงทุนได้ ดังนี้
1. หลักสำคัญที่สุดอันดับที่หนึ่งคือ คุณจะได้ = สิ่งที่คุณจ่าย นี่คือสมการ VI สมการแรก ความสำเร็จของการลงทุนต้องจ่ายราคาไม่ต่างจากสิ่งอื่น ๆ ในโลก และไม่เคยได้มาง่าย ๆ อีกอย่างหนึ่งคือการมีอาจารย์หรือแนวทางที่ถูกต้องเป็นสิ่งที่สำคัญอันดับต้น ๆ คุณต้องศึกษาให้ถี่ถ้วนก่อนว่าอาจารย์หรือแนวทางนั้น จะนำพาความสำเร็จให้คุณได้ เพราะสิ่งที่คุณจ่ายต่อจากนี้ จะไม่สูญเปล่า
2. ความรู้ > ความโลภ สมการที่สองจะสามารถบ่งบอกความสำเร็จในระยะยาวของคุณได้ การลงทุนมักจะเริ่มต้นจากความโลภก่อนความรู้เสมอ ๆ เช่นการที่เราย้ายเงินฝากธนาคาร เข้ามาลงทุนในตลาดหุ้น คือการที่เราเริ่มโลภขึ้นอยากได้ผลตอบแทนมากขึ้น แต่การรู้เท่าทันความโลภตัวเอง และพิจารณาความรู้หรือความสามารถของเรา (วอร์เรน บัฟเฟตต์ใช้คำว่า Circle of Competence หรือขอบเขตแห่งความรู้) คือสิ่งที่จำเป็นที่สุด นักลงทุนที่มีประสบการณ์มักจะแนะนำนักลงทุนใหม่ ๆ อยู่เสมอ ๆ ว่า จงอ่านให้มากที่สุด เพราะนี่คือวิธีเดียวที่เราจะทำให้ความรู้เรามากกว่าความโลภได้ และถ้าความรู้เรามากกว่าความโลภเราได้ตลอดเวลาโอกาสแพ้ในตลาดหุ้นในระยะยาวแทบจะเป็นไปไม่ได้
3. ความอดทน > ความสำเร็จ สมการที่ช่วยให้ผลตอบแทนของการลงทุนเรา “ไม่ธรรมดา” หรือสูงกว่าคนทั่วไป คือความอดทน จะต้องมากกว่าความรู้สึกอยากสำเร็จ ความอดทนต่อความผันผวนระหว่างทางของหุ้นเป็นสิ่งที่ยาก มันต้องอาศัยการฝึกฝน อาศัย ความยึดมั่นศรัทธากับหลักการ นอกจากนั้นเราต้องมีความอดทนต่อกิเลสที่เห็นหุ้นตัวอื่น ๆ “วิ่ง” อย่างรวดเร็วโดยยอมตกรถ หรืออดทนต่อการถือหุ้นที่กำไรต่อไปนาน ๆ ได้โดยไม่ยอมขายไประหว่างทางเสียก่อน หรืออดทนที่จะยอมขายขาดทุน และยอมรับกับความผิดพลาดของตัวเอง สิ่งเหล่านี้ไม่ง่ายและนี่คือสมการวีไอที่เราต้องผ่านและเข้าใจมันให้ได้ ดังนั้นคุณต้องอดทนเกินกว่าเส้นชัยหรือความสำเร็จคุณถึงจะมีสิทธิเข้าเส้นชัยได้
4. ความเสี่ยง > ผลตอบแทน ในมุมกลับกัน สมการที่ช่วยให้เราอยู่รอดได้ โดยไม่ล้มหายตายจากไปก่อนในตลาดหุ้น คือการคำนึงถึงความเสี่ยง ให้มากกว่าการมุ่งหวังผลตอบแทน กฎของแรกของบัฟเฟตต์คือห้ามขาดทุน นี่คือการมองความเสี่ยงก่อน การลงทุนเหมือนกับความพยายามไปดวงจันทร์ของมนุษย์ ซึ่งสิ่งสำคัญไม่ใช่การไปดวงจันทร์ให้ถึง แต่มันคือให้มั่นใจได้ว่า ถ้ามีเหตุการณ์ที่ไม่คาดคิดเกิดขึ้นมนุษย์จะสามารถกลับมายังโลกมนุษย์ได้ เพราะแม้จะไม่สำเร็จในวันนี้ สักวันหนึ่งในโอกาสข้างหน้าเราก็จะสามารถไปถึงได้ เช่นเดียวกับการลงทุนที่โอกาสไม่เคยหมดไปในตลาดหุ้น แต่ที่จะหมดไปเสียก่อนคือเงินบนหน้าตักคุณต่างหาก
5. คุณค่า > ราคา สำหรับนักลงทุน VI แล้ว คุณค่าเท่านั้นคือสิ่งที่คุณมองหา ความหมายของราคาหุ้นเป็นเพียงจุดที่จะซื้อหรือจะขายเท่านั้น แต่นักลงทุนต้องมองหาคุณค่าที่ซ่อนอยู่ของกิจการนั้น ๆ ให้เจอ ยิ่งมองเจอมากขึ้นเท่าไหร่ กำไรในอนาคตจะมากขึ้นเท่านั้น นอกจากนั้นการติดตามการลงทุนนั้น ควรติดตามจากคุณค่าที่เพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ ของกิจการ กิจการมียอดขายสูงขึ้น มีส่วนแบ่งตลาดมากขึ้น มีความสามารถในการแข่งขันดีขึ้น และกำไรของกิจการสูงขึ้น ความจำเป็นที่จะต้องกังวลเรื่องราคาหุ้นมีน้อยมาก เพราะเราดูคุณค่าของหุ้น ไม่ใช่ราคาหุ้น
5. การลงทุน = ชีวิต การลงทุนคือชีวิตของคุณในอนาคตในอีกหลาย ๆ ปีข้างหน้า มันคือกิจกรรมที่ควรจะสำคัญไม่แพ้กว่าการสอบเข้ามหาวิทยาลัย การเลือกคู่ครองในชีวิต การเลือกงานที่เราจะทำ เพราะการตัดสินใจลงทุน และผลลัพท์ของมัน แทบจะตัดสินอนาคตหลาย ๆ ปีข้างหน้า น่าเสียดายที่คนจำนวนมากมองการลงทุน เป็นเพียงการเล่น หรือกิจกรรมฆ่าเวลายามว่าง ซึ่งถ้าคิดดี ๆ แล้ว อาจจะมีกิจกรรมอีกจำนวนมากที่อาจจะสนุกกว่าและเสียเงินน้อยกว่า การเข้ามาตลาดหุ้นจึงไม่ควรจะเข้ามาแบบ “เล่น ๆ” เพราะมันคือกิจกรรมที่ “เปลี่ยนชีวิต” คุณได้ตลอดกาล
5. ชีวิต ≠ การลงทุน ในมุมกลับกัน ผมคิดว่าชีวิตไม่เท่ากับการลงทุน ขณะที่ผมเขียนบทความ ผมกำลังโดยสารเครื่องบิน 777-200 แบบเดียวกับสายการบิน MH370 ของมาเลเซีย หุ้นจะขึ้นจะลงแทบจะไม่มีค่าเลย ถ้าเครื่องผมไม่ถึงสนามบินปลายทาง ขอทิ้งท้ายด้วยข้อคิดเรื่องหนึ่งที่ได้จากภาพยนตร์ที่ได้นั่งดูบนเครื่องบินว่า “If you want your children to turn out well, spend twice as much time with them, and half as much money” ชีวิตและการลงทุนก็เช่นเดียวกัน จงใช้เวลากับมันสองเท่าเมื่อเทียบกับของเงินของคุณ และไม่มีความสำเร็จในการลงทุนที่สามารถชดเชยได้ด้วยความล้มเหลวในชีวิตครอบครัวครับ