Primark/ดร.นิเวศน์ เหมวชิรวรากร

[Thai VI Article]

เมื่อเร็ว ๆ นี้ผมได้อ่านข่าวเกี่ยวกับธุรกิจต่างประเทศและพบข่าวเล็ก ๆ ชิ้นหนึ่งซึ่งพาดหัวว่า “แฟนแห่กันเข้าร้านไพร์มาร์คทั้ง ๆ ที่มีการประท้วง” เนื้อข่าวโดยย่อบอกว่านักช็อปของถูกต่างก็แห่กันเข้าร้าน Primark ที่เปิดใหม่ในย่านใจกลางของกรุงเบอร์ลินประเทศเยอรมันทั้ง ๆ ที่มีการประท้วงของนักเคลื่อนไหวที่เรียกร้องให้บริษัทสัญชาติไอริชรายนี้ปรับปรุงเงื่อนไขและสภาพโรงงานที่ผลิตสินค้าของบริษัท เนื้อข่าวยังบอกต่อไปอีกว่าไพร์มารคนั้นเปิดร้านแรกมาตั้งแต่ปี 1969 หรือ 45 ปีมาแล้วภายใต้ชื่อ Penneys ที่เมืองดับลินของไอร์แลนด์ และได้ขยายไปในหลาย ๆ ประเทศและได้เริ่มเปิดร้านแรกในเยอรมันในปี 2009 และมีการขยายตัวอย่างรวดเร็วในยุโรปในช่วงที่เศรษฐกิจตกต่ำเนื่องจากตำแหน่งทางการตลาดของร้านที่เน้นสินค้าราคาถูกสุด ๆ และการเปลี่ยนแปลงที่รวดเร็วของแฟชั่น จำนวนสาขาของไพร์มาร์คในยุโรปมีถึง 274 สาขาแล้วในขณะเดียวกันบริษัทกำลังวางแผนเปิดร้านแรกที่เมืองบอสตันประเทศสหรัฐอเมริกาในปี 2015

สิ่งที่น่าสนใจต่อไปก็คือ ไพร์มาร์คมีแผนที่จะเปิดร้านในเยอรมันมากกว่า 100 แห่งจากปัจจุบันที่ 13 แห่งเปรียบเทียบกับร้าน H&M ที่มีถึง 400 สาขาในเยอรมัน ประเด็นที่ทำให้น่าสนใจก็คือ เนื้อข่าวบอกว่าความสำเร็จของไพร์มาร์คนั้นทำให้กำไรต่อยอดขายของ H&M ซึ่งเป็นแบรนด์ของสวีเดนและมีปัญหาเรื่องจรรยาบรรณการทำธุรกิจแบบเดียวกันลดลง หรือพูดอีกแบบหนึ่งก็คือ ไพร์มาร์คน่าจะเป็นร้านขายเสื้อผ้าที่สามารถแข่งขันกับ H&M ซึ่งเน้นสินค้าราคาถูกเช่นกันได้เป็นอย่างดี ว่าที่จริงผมเคยไปลอนดอนหลายครั้ง และครั้งสุดท้ายเมื่อเร็ว ๆ นี้ผมก็พบว่าร้านไพร์มาร์คได้เปิดใหม่อีกหนึ่งแห่งใกล้เคียงกับร้านเดิมในย่านถนนอ็อกฟอร์ดซึ่งเป็นย่านการค้าสำคัญ ทุกครั้งที่ผมไปลอนดอน ผมและภรรยาผมจะต้องไปที่ร้านไพร์มาร์คและเราจะได้ของกลับมาหลายอย่าง และทุกครั้งเช่นเดียวกันที่ผมพบว่าร้านไพร์มาร์คซึ่งมีขนาดใหญ่โตมากนั้นมีลูกค้าแน่นร้าน เกือบทุกคนจะถือตะกร้าเลือกซื้อสินค้าเสื้อผ้าและสินค้าที่ทำด้วยผ้าที่มีหลากหลายมาก ไล่ตั้งแต่ผ้าปูเตียงที่ใช้ในห้องนอนจนถึงผ้ากันเปื้อนในห้องครัวและอื่น ๆ เรียกได้ว่ามีทุกอย่างที่เราต้องใช้โดยเฉพาะที่เกี่ยวกับผ้า

จุดเด่นของไพร์มาร์คที่ทำให้คนสนใจเข้าไปจับจ่ายมากมายก็คือราคาที่ถูกมากและรูปแบบที่สวยงามตามแฟชั่นล่าสุด นอกจากนั้นคุณภาพของวัตถุดิบซึ่งส่วนใหญ่ก็คือผ้านั้นมีคุณภาพค่อนข้างดี ว่าที่จริงเสื้อผ้าและเน็คไทที่ผมใช้อยู่ทุกวันนี้ในการทำรายการทีวีหลายรายการก็เป็นสินค้าจากไพร์มาร์ค โดยที่ราคาเสื้อแขนยาวสีสันสวยงามนั้น ราคาก็ถูกระดับที่อาจจะเรียกว่าตัวละ “199” บาท เน็คไทแต่ละเส้นก็หลัก “100” บาท ถุงเท้าหรือผ้าเช็ดหน้าราคาเป็นแพ็คก็ถูกเท่า ๆ กับสินค้าราคาถูก ๆ ที่ขายในเมืองไทย มองจากราคานั้นต้องบอกว่าไพร์มาร์คเน้นสินค้าราคาถูก อย่างไรก็ตาม คนอาจจะมีภาพที่ดีกับสินค้าได้เนื่องจากจุดขายซึ่งเป็นอาคารหรูหรากลางย่านการค้าที่หรูหราที่สุดแห่งหนึ่งของลอนดอน นอกจากนั้น สิ่งที่ทำให้ผมทึ่งอีกอย่างหนึ่งก็คือ ไพร์มาร์คไปเช่าที่มุมหนึ่งของห้าง Selfridges ซึ่งเป็นห้างหรูพอ ๆ กับห้าง Harrods เพื่อวางสินค้ายี่ห้อไพร์มาร์คบางอย่าง นี่อาจจะเป็นกลยุทธ์ของไพร์มาร์คที่จะทำให้คนไม่ดูว่านี่เป็นสินค้าที่มีคุณภาพต่ำ

ผมเองก็คิดว่าสินค้าของไพร์มาร์คนั้นเป็นสินค้าที่มีคุณภาพดีใช้ได้ รูปแบบของสินค้าเองก็ไม่น่าจะน้อยหน้าคู่แข่งเท่าไรนัก แต่ด้วยราคาสินค้าที่ต่ำมากนั้นทำให้นักช็อบทั้งหลายที่ไม่ได้เน้นเรื่องของแบรนด์มากต่างก็เลือกซื้อได้อย่างง่ายดาย พวกเขาจำนวนมากนั้นอาจจะคิดว่าเสื้อผ้าแต่ละตัวนั้นไม่ได้มีโอกาสถูกใช้มากมายอะไรนักเพราะพวกเขาไม่อยากจะ “ใส่ซ้ำ ๆ” ดังนั้น การซื้อในราคาแพงจึงเป็นเรื่องที่ไม่ใคร่คุ้มค่าโดยเฉพาะถ้าไม่ใช่การสวมใส่ไปงานใหญ่ ๆ และนี่ทำให้ไพร์มาร์คเป็นร้านที่เป็นขวัญใจของคนชั้นกลางทั่ว ๆ ไปที่นิยมของถูกแต่คุณภาพใช้ได้

ผมได้รู้จักและสัมผัสกับร้านไพร์มาร์คจริง ๆ จัง ๆ ที่ลอนดอนมาเมื่อประมาณ 3-4 ปีมาแล้วจากการไปส่งลูกเข้าเรียนปริญญาโทและมีเวลาช็อปปิงที่ลอนดอนหลายวัน ในเวลานั้นผมค่อนข้างจะ “ทึ่ง” กับความนิยมของคนอังกฤษต่อร้านไพร์มาร์คแต่ผมก็ไม่ได้คิดไปไกลเกี่ยวกับเรื่องหุ้น ผมไม่รู้ว่ามันเป็นบริษัทจดทะเบียนหรือไม่และผมก็ไม่สนใจเนื่องจากผมยังไม่ได้สนใจที่จะลงทุนหุ้นต่างประเทศ ผมเพียงแต่คิดตาม “สัญชาติญาณนักลงทุน” ของผมว่านี่น่าจะเป็นธุรกิจที่ดีเยี่ยมและถ้ามีโอกาสเป็นเจ้าของก็คงจะสร้างผลตอบแทนที่งดงามได้ มาถึงวันนี้ที่ผมพบข่าวเกี่ยวกับร้านไพร์มาร์คในเยอรมันผมถึงได้รู้ว่ามันไม่ได้มีร้านเฉพาะแต่ในกรุงลอนดอนแต่มันมีในหลายประเทศและดูเหมือนว่ามันก็เป็นร้านที่แน่นเหมือนกับที่เห็นในลอนดอนซึ่งหมายความว่า Business Model หรือรูปแบบธุรกิจแบบนี้นั้นดีเยี่ยมและแข่งขันได้ ดังนั้น ผมจึงลองค้นคว้าดูและก็พบว่าที่จริงกิจการไพร์มาร์คนั้นเป็นบริษัทลูกของบริษัทจดทะเบียนชื่อ Associated British Foods (ABF) ในตลาดหุ้นลอนดอน โดยที่มันสร้างรายได้ประมาณหนึ่งในสามของบริษัทแม่ ผมจึงเข้าไปดูว่าราคาหุ้นตัวนี้เป็นอย่างไรในช่วงที่ผ่านมา?

มองจากกราฟราคาหุ้นแล้วผมรู้สึกทึ่งที่พบว่าหุ้นตัวนี้เติบโตขึ้นมาโดยตลอดโดยที่ราคาปรับตัวขึ้นมากในช่วง 3-5 ปีที่ผ่านมา เมื่อ 3 ปีที่แล้ว ABF มีราคาประมาณ 1,080 ปอนด์ ราคาล่าสุดอยู่ที่ 3,098 ปอนด์หรือเป็นการเพิ่มขึ้นเกือบ 200% ในขณะที่ดัชนี FTSE 100 ของอังกฤษนั้นปรับตัวขึ้นมาจากประมาณ 5,900 จุดเป็น 6,866 จุดหรือเพิ่มขึ้นเพียง 16% เท่านั้น ผมไม่รู้ว่าการเพิ่มขึ้นของราคาหุ้น ABF ส่วนใหญ่เป็นผลมาจากผลประกอบการของไพร์มาร์คเป็นหลักหรือไม่แต่ผมคิดว่าน่าจะมีส่วนสำคัญทีเดียว และนั่นก็ทำให้ผมจินตนาการต่อไปว่าถ้าเมื่อ 3 ปีที่แล้วผมอยู่ในสถานะที่คุ้นเคยกับตลาดหุ้นอังกฤษและรู้จักหุ้น ABF ผมก็คงซื้อหุ้นตัวนี้ไปแล้วเมื่อเห็นลูกค้าแน่นร้านไพร์มาร์คแบบนั้น และผมก็คงจะกำไรจากการลงทุนไปไม่น้อย

ประสบการณ์ที่หุ้น ABF ปรับตัวขึ้นอย่าง “มโหฬาร” ตามความนิยมในตัวสินค้า ซึ่งอาจจะเนื่องมาจากสภาวะแวดล้อมที่เปลี่ยนไปนั่นคือภาวะตกต่ำทางเศรษฐกิจที่ทำให้คนสนใจสินค้าราคาถูกแต่คุณภาพดีนี้ ทำให้ผมนึกไปถึงแนวทางการลงทุนของ ปีเตอร์ ลินช์ที่เน้นเรื่องพลังของ “สามัญสำนึก” ว่าสามารถทำให้เราเลือกหุ้นลงทุนได้อย่างมีประสิทธิภาพสูง ตัวอย่างที่ ปีเตอร์ ลินช์ ยกขึ้นมาพูดก็คือการที่เขามักจะคอยฟังภรรยาหรือใครก็ตามที่เป็น “นักช็อบ” ว่าสินค้าตัวไหนกำลัง “มาแรง” กล่าวคือได้รับการต้อนรับเป็นอย่างสูงจากลูกค้า เป็น “Talk of the town” นั่นคือผู้คนต่างก็กล่าวขวัญถึงและต่างก็อยากซื้อ เพราะเขาเชื่อว่าเมื่อสินค้าขายดีระเบิดแล้ว ในไม่ช้ากำไรก็จะตามมาและราคาหุ้นก็จะปรับตามกันไป การลงทุนในหุ้นโดยดูแต่ตัวเลขผลประกอบการทางการเงินนั้นอาจจะช้าเกินไป

ที่เขียนมาทั้งหมดนั้นก็ไม่ได้ต้องการที่จะเชียร์ให้ซื้อหุ้น ABF เพราะราคาตอนนี้อาจจะสูงเกินไปแล้วมองจากค่า PE ที่สูงลิ่ว และโดยส่วนตัวแล้วก็ไม่ได้สนใจที่จะซื้อหรือติดตามหุ้นตัวนี้ เพียงแต่ยกขึ้นมาเพื่อที่จะชี้ประเด็นให้เห็นว่า ถ้าเราเจอกิจการของบริษัทจดทะเบียนที่ขายดี “ระเบิด” และไม่ได้เป็นเรื่องแฟชั่นที่จะเลือนหายไปง่าย ๆ และสินค้าตัวนั้นมีส่วนที่จะสร้างรายได้และกำไรแก่บริษัทอย่างมีนัยสำคัญ โอกาสที่หุ้นตัวนั้นจะ “วิ่งระเบิด” ในไม่ช้าก็จะตามมา

[ลูกหิน]

ขอบคุณมากครับ

[vim]

เป็นหุ้นใกล้ตัวที่ผมพลาดไป ตอนไปช็อปปิ้งในเมืองแล้วหิ้วถุง Primark กลับบ้านมักจะมีแม่บ้านและเด็กๆนักเรียนเดินเข้ามาถามว่าห้างยี่ห้ออยู่ไหน เพราะที่โรงเรียนฮิตกันมาก ส่วนใหญ่นั่งรถไฟจากต่างเมืองเพื่อมาซื้อ เดาว่าเพราะของดูน่ารักและราคาถูกมากๆ

แต่ละสาขา ในร้านมีตะกร้าถือขนาดใหญ่ทำจากผ้าบางๆ คนที่ไปมักจะซื้อกันมากกว่าหนึ่งชิ้น ราคาสินค้าส่วนใหญ่นั้นถูก ถึงถูกมาก เสื้อยืดสกรีนลายหากไปซื้อ Zara ราคาอยู่ที่ EUR 20 ถ้าไป H&M จะลงมาอยู่ที่ประมาณ EUR 15 แต่ถ้าไปซื้อที่ Primark ราคาอาจจะลงมาที่ EUR 5 - 10 แน่นอนว่าคุณภาพต่างกันระดับหนึ่ง แต่คนไม่ค่อยแคร์

สาเหตุที่ตอนนั้นผมไม่ซื้อ คือ ABF นั้นมีธุรกิจหลักๆอยู่ที่อาหาร ส่วนห้าง Primark นั้นมีสัดส่วนน้อยมากๆ แค่ 10% ในช่วงแรกๆ ทำให้ผมคิดว่าการเติบโตของธุรกิจห้างอาจไม่กระทบกับบรรทัดสุดท้ายมากนัก

ตัวเลขงบการเงินย้อนหลัง (2008 - 2009 เกิดวิกฤติหนี้ในยุโรป)

ปัจจุบันราคาเป็นแบบนี้

พลาดอย่างแรง

[booklover]

ขอบคุณครับ

[ศิษย์เซียน007]

ขอบคุณครับ แสดงว่าพี่มากขาของเขาดีจริงๆครับ

[rattypor]

อาจเป็นเพราะผมไม่ค่อยได้สนใจแฟชั่นมาก เลยไม่เคยได้ยิน brand "พี่มาก"ครับ
ถ้ามีโอกาสไปแถวยุโรปจะลองไปดูครับ
รูปแบบสินค้าของ Primark มีร้านไหนในบ้านเราที่คล้ายๆบ้างไหมครับ

[killyX]

ครั้งแรกที่ได้ไปเยือนอังกฤษ ผมก็สงสัยว่า ทำไมลอนดอนไม่มีร้านขายเสื้อผ้าตามห้างและตลาดนัดแบบ Local หรือ SME มาเช่าที่ขายแบบ Platinum,ประตูน้ำ, Union mall
( ผมเรียกสถานที่แบบนี้ว่า สวรรค์ของผู้หญิง เดินได้ทั้งวันไม่มีเมื่อย )

พอมาเห็นร้าน Primak เลยเข้าใจว่านี้คือ Local clothes shop killer คล้าย CPALL กับ ร้านโชว์ห่วย
Primak ของมีเยอะมากทั้ง ช ญ และ เด็ก ขายถูกทุกวัน อยู่ใจกลางเมือง เน้นเลือกด้วยตัวเอง ไม่ต้องซื้อ 3 ถึงลดราคา เสมือนห้าง Wallmart ที่ขายเสื้อผ้า

ถ้า Primak มาเปิดที่ไทย ธุรกิจร้านค้าปลีกและค้าส่งเสื้อผ้าในไทยเหนื่อยแน่ แต่ผู้หญิงจะชื่นชอบมาก