โค้ด: เลือกทั้งหมด
ก่อนที่จะมีร้านเฟอร์นิเจอร์อิเกีย(IKEA) ในเมืองไทย ดิฉันเป็นผู้หนึ่งที่ชอบไปเดินร้านอิเกีย เวลาไปต่างประเทศ เนื่องจากชอบความเรียบง่ายของสินค้าและเฟอร์นิเจอร์ต่างๆ และที่ทึ่งมากคือราคาของสินค้าต่ำกว่าที่คาดไว้เกือบทุกชิ้น
สัปดาห์นี้อยากเล่าถึงเรื่องราวของบริษัทเฟอร์นิเจอร์ที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในโลกบริษัทนี้ค่ะ
อิเกีย เป็นกิจการที่ก่อตั้งในประเทศสวีเดน เมื่อปีค.ศ.1943 หรือเมื่อ 72 ปีที่แล้วโดยเด็กหนุ่มอายุ 17 ปี ชื่อ Ingvar Kamprad ตอนแรกเป็นการขายของทางไปรษณีย์และห้าปีถัดมาจึงเพิ่มการขายเฟอร์นิเจอร์ คุณปู่อิงวาร์ เริ่มมีหน้าร้านของตัวเองในปี 1958 หรือปีพ.ศ. 2501
คุณปู่มีแนวคิดว่าต้องการให้คนทั่วไปสามารถมีเฟอร์นิเจอร์ใช้ได้ในราคาไม่แพง การออกแบบจึงเน้นความเรียบง่าย ถือประโยชน์ใช้สอยเป็นหลัก และเน้นการบรรจุกล่องที่ใช้พื้นที่น้อย ง่ายต่อการขนส่ง เพื่อให้ประหยัด นอกจากนี้ยังให้ผู้ซื้อเป็นผู้ประกอบสินค้าเอง เพื่อให้สามารถขายสินค้าได้ในราคาไม่แพง ผู้ที่ไปเยือนยุโรปคงจะตระหนักดีว่า ค่าครองชีพในยุโรปสูงมาก เนื่องจากค่าแรงสูง สินค้าประเภทเดียวกันหากขายในซุปเปอร์มาร์เก็ตจะมีราคาหนึ่ง แต่เมื่อนำมาขายโดยมีพนักงานบริการให้ จะมีราคาเพิ่มหนึ่งหรือสองเท่าตัวเลยทีเดียว
ชื่อ IKEA มีที่มาจากชื่อของคุณปู่อิงวาร์ และสิ่งที่คุณปู่ผูกพันอยู่ดังนี้
I มาจากชื่อ Ingvar K มาจากนามสกุล Kamprad
E มาจาก Elmtaryd ซึ่งเป็นฟาร์มที่คุณปู่อยู่ตอนเด็กจนโต
A มาจาก Agunnaryd ซึ่งเป็นชื่อเมืองที่เป็นบ้านเกิดของคุณปู่ทางตอนใต้ของสวีเดน
คุณปู่อิงวาร์ มีลูกชายสามคน คือ ปีเตอร์ โจนัส และแมธีอัส คุณปู่เพิ่งก้าวลงจากตำแหน่งในบริษัทเมื่อสองปีก่อนคือในปี 2013 ในวัย 87 ปี โดยให้ลูกๆ และพนักงานมืออาชีพเข้ามาบริหารงานต่อ
อิเกียเป็นบริษัทเอกชนค่ะ ไม่ได้เข้าจดทะเบียนซื้อขายในตลาดหลักทรัพย์ใดๆทั้งสิ้น บริษัทในกลุ่มอิเกียค่อนข้างซับซ้อนค่ะ แบ่งเป็น 3 กลุ่มใหญ่ๆคือ IKEA Group, Inter IKEA Group และ IKANO Group
สำนักงานใหญ่ของ IKEA Group ตั้งอยู่ที่เมืองไลเด้น Leiden เมืองที่อยู่ใกล้ๆสวนดอกไม้คูเคนฮอฟ ในประเทศเนเธอร์แลนด์ เนื่องจากคุณปู่อิงวาร์ไปตั้งมูลนิธิไม่แสวงหากำไรที่ประเทศเนเธอร์แลนด์ ชื่อ มูลนิธิ INGKA ซึ่งเป็นผู้ถือหุ้นใน Ingka holding บริษัทแม่ของ IKEA Group ทำธุรกิจพัฒนาผลิตภัณฑ์ จัดซื้อ กระจายสินค้า และดูแลร้านของตนเอง 320 ร้าน โดยการออกแบบผลิตภัณฑ์ของอิเกียจะทำในสวีเดน และส่งแบบไปผลิตในประเทศกำลังพัฒนาต่างๆทั่วโลก
บริษัท อินเตอร์อิเกียโฮลดิ้ง ที่ตั้งในประเทศลักเซมเบอร์ก เป็นผู้ถือหุ้นใน อินเตอร์อิเกียกรุ๊ป (Inter IKEA Group) ซึ่งทำหน้าที่ดูแลการตลาด โดยมีบริษัทลูกชื่อ Inter IKEA Systems B.V.สำนักงานใหญ่อยู่ที่เมือง Deft ประเทศเนเธอร์แลนด์ ทำหน้าที่ดูแลร้านเฟอร์นิเจอร์ที่ทำในลักษณะฟรานไชส์จำนวน 41 ร้าน รวมถึงเก็บค่าธรรมเนียมในการใช้ชื่อและใช้แนวคิดของอิเกียในอัตรา 3% ของยอดขาย โดยร้านของตนเอง 320 ร้าน ก็ต้องจ่ายค่าธรรมเนียมนี้ให้ Inter IKEA Group เช่นกัน
ส่วน IKANO Group ทำธุรกิจพัฒนาอสังหาริมทรัพย์ รวมถึงเป็นเจ้าของร้านเฟอร์นิเจอร์ในบางประเทศ เช่น สิงคโปร์ ไทย และมาเลเซีย
จากข้อมูลของบริษัท ณ ปี 2014 บริษัทมีร้านเฟอร์นิเจอร์จำนวน 361ร้าน ใน 47 ประเทศทั่วโลก อยู่ในยุโรป 255 ร้าน ในทวีปอเมริกาเหนือ 51 ร้าน ทวีปเอเชีย 35 ร้าน ตะวันออกกลาง 12 ร้าน ออสเตรเลีย 7 ร้าน และแถบแคริเบียน 1 ร้าน มีพื้นที่ร้านรวมกัน 10.5 ล้านตารางเมตร มีพนักงานรวม 164,000 คน
ในปีที่แล้วมีลูกค้าเข้าร้าน 821 ล้านครั้ง หากเข้าแถวกันเพื่อเดินในร้านเดียว คิวรอเข้าไปใช้บริการในร้านจะยาวถึง 6.5 รอบของโลกเลยทีเดียวค่ะ โดยมียอดขายประมาณ 30,100 ล้านยูโร หรือประมาณ 1.2 ล้านล้านบาท (คิดด้วยอัตราแลกเปลี่ยนของปีที่แล้ว) และดิฉันประมาณจากอัตราการทำกำไรในปีก่อน คาดว่า กำไรสุทธิของอิเกียในปี 2014 น่าจะอยู่ที่ระดับประมาณ 3,450 ล้านยูโร
ผู้บริหารของอิเกียให้สัมภาษณ์นิตยสารฟอร์ทูนว่า บริษัทใช้เวลาศึกษาให้ทราบถึงพฤติกรรมของลูกค้า เพราะลูกค้าในแต่ละประเทศจะมีค่านิยมและความชอบแตกต่างกัน บริษัททำแคทตาลอก 32 ภาษา ใน 67 รูปแบบ และต้องระมัดระวังอย่างมากในการไม่ทำอะไรที่ผิดไปจากประเพณีนิยมของประเทศนั้นๆ
ทั้งนี้ ผู้บริหารยอมรับค่ะว่ายังมีข้อบกพร่องในการทำงาน แต่ก็พร้อมที่จะเรียนรู้และแก้ไขข้อผิดพลาดไปเรื่อยๆ
แนวทางการตั้งชื่อสินค้ารุ่นต่างๆของอิเกียมีที่มาที่ไปนะคะ เช่น เฟอร์นิเจอร์ประเภทโต๊ะหรือเก้าอี้ จะตั้งชื่อตามชื่อผู้ชาย ถ้าเป็นผ้าหรือผ้าม่าน จะตั้งตามชื่อผู้หญิง หากเป็นของเด็ก จะตั้งตามชื่อนก และสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม ของใช้ในห้องน้ำ ตั้งชื่อตามชื่อแม่น้ำและอ่าวในแถบสแกนดิเนเวีย และเฟอร์นิเจอร์ที่ใช้ในสวน ตั้งชื่อตามเกาะต่างๆในประเทศสวีเดน เป็นต้น
อิเกียได้ทำกิจกรรมสาธารณกุศลและช่วยสนับสนุนกิจการเพื่อสังคมดีๆหลายแห่ง รวมถึงการบริจาคสิ่งของ เช่นผ้าห่มให้กับผู้ประสบภัยในประเทศต่างๆ และการ “Match”เงิน โดยทุกๆบาทที่เราบริจาคหรือซื้อของเพื่อการใดๆที่กำหนด อิเกียจะสมทบเงินให้ส่วนหนึ่ง
ร้านของอิเกียที่มีขนาดใหญ่ล้วนอยู่ในเอเชีย โดยร้านที่ใหญ่ที่สุดเป็นร้านที่อยู่ในกรุงโซล เกาหลีใต้ และร้านใหญ่ถัดๆกันลงมาล้วนแต่อยู่ในประเทศจีนทั้งสิ้น
สิ่งหนึ่งที่ขอชื่นชมคุณปู่อิงวาร์ คือการใช้เงินอย่างรู้คุณค่าค่ะ ว่ากันว่าคุณปู่ใช้ถุงชาซ้ำ (ชาถุงหนึ่งทำได้มากกว่าหนึ่งถ้วย) ขึ้นเครื่องบินชั้นประหยัด และขับรถวอลโวเก่าๆ สรุปว่าเพราะคุณปู่รู้จักหา(เงิน) รู้จักใช้ (เงินและทรัพยากร) คุณปู่จึงสามารถสร้างอาณาจักร อิเกียได้ใหญ่โต มั่นคง เข้มแข็ง จนทุกวันนี้