โค้ด: เลือกทั้งหมด
สินค้าไม่มีแบรนด์ หรือ generic goods มักทำขึ้นมาเพื่อร้านค้าที่ขายสินค้านั้นๆ จึงเรียกอีกอย่างว่า เฮ้าส์แบรนด์ (House Brand) โดยตั้งใจทำให้สินค้ามีราคาถูกลง เพราะไม่ต้องเสียค่าโฆษณา
เมื่อกล่าวถึงสินค้าที่ไม่มีแบรนด์แล้ว คงไม่มีสินค้าอะไรดังไปกว่า “มูจิ” Muji
“Muji” เป็นแบรนด์ที่มีกำเนิดจากการเป็นเฮ้าส์แบรนด์ ของห้างสรรพสินค้าเซยุ (Seiyu) ในญี่ปุ่น ซึ่งเริ่มในปลายปี 1980 เน้นออกแบบสินค้าที่เรียบง่าย แต่คุณภาพดี มีสินค้าเริ่มต้นประมาณ 40 รายการ เมื่อเปิดเป็นร้านในย่าน อะโอยะมะ (Aoyama) ในกรุงโตเกียว ในเดือนมิถุนายน 1983 มีจำนวนสินค้าเพิ่มเป็น 720 รายการ
แผนก มูจิรุชิ เรียวฮิน (Mujirushi Ryohin) ซึ่งแปลตรงตัวว่า “สินค้าดี ไม่มีแบรนด์” ถูกตั้งขึ้น ในเดือนกันยายน 1985 และจัดตั้งเป็นบริษัท Ryohin Keikaku เรียวฮิน เคคาขุ ในเดือนมิถุนายน 1989 ด้วยทุนจดทะเบียนเริ่มต้น 100 ล้านเยน
บริษัทขยายตลาดออกไปเปิดร้านในลอนดอน และฮ่องกงในปี 1991
บริษัทเรียวฮิน ไคคาขุ (มูจิ) ระดมทุนจากประชาชน เมื่อเดือนสิงหาคม 1995 โดยซื้อขายกันนอกตลาด หลังจากนั้นในปี 1998 เข้าไปจดทะเบียนซื้อขายในกระดานรอง ของตลาดหลักทรัพย์โตเกียว และย้ายไปซื้อขายในกระดานหลักในเดือน สิงหาคม ปี 2000 รหัสที่ใช้ในการซื้อขายคือ 7453
มูจิ เปิดร้านไอร์แลนด์ในปี 2002 ในเกาหลีใต้ปี 2003 ไต้หวันและอิตาลี ในปี 2004 ในจีน (เซี่ยงไฮ้) และเยอรมนี ในปี 2005 และไทยในปี 2012
ปัจจุบันมูจิมีร้านในญี่ปุ่น 414 ร้าน มีร้านในต่างประเทศ 344 ร้าน ใน 25 ประเทศ ยอดขายในต่างประเทศคิดเป็น 35.5% ของยอดขายรวมค่ะ
สปิริต หรือ “แก่น” ของแนวคิดตั้งแต่เริ่มต้นของมูจิ คือ ต้องการผลิตสินค้าคุณภาพดีในราคาที่ต่ำ โดยเริ่มจากสินค้าที่ต้องใช้ในชีวิตประจำวัน
ข้อสำคัญที่บริษัทยึดมั่นในการผลิตมี 3 ข้อคือ 1. การคัดเลือกวัตถุดิบ 2. การผลิตที่เรียบง่าย ตัดลดขั้นตอนการผลิต วัสดุ ขอบ ขนาด และรูปทรงที่ไม่จำเป็นออกไป และ3. บรรจุภัณฑ์แบบง่าย พยายามให้เป็นธรรมชาติ ทั้งการเลือกใช้วัสดุ สี และรูปแบบ ซึ่งเป็นการลดขยะไปในตัว เมื่อมุ่งมั่นดังนี้ จึงพัฒนาวัตถุดิบ การผลิต และสินค้าที่ใช้งานได้ดี เพื่อตอบสนองผู้บริโภคให้ดียิ่งๆขึ้น
ดิฉันชอบใจในปรัชญาของการพัฒนาสินค้าของมูจิมากเลยค่ะ เขาบอกว่า ลูกค้าเลือกซื้อสินค้าของมูจิเพราะรู้สึกว่า “อันนี้ใช่เลย สำหรับฉัน” มากกว่า “ฉันต้องมีอันนี้ให้ได้” ดังนั้น เวลาพัฒนาสินค้า เขาจึงมุ่งแก้ไขปัญหา หรือกำจัดความไม่สะดวกสบายในการใช้สินค้าที่ลูกค้าประสบอยู่
ปัจจุบันสินค้าทั้ง 7,100 รายการ ของมูจิ ล้วนพัฒนาบนความ “เป็นธรรมชาติ ไม่มีชื่อ เรียบง่าย และระดับโลก” เริ่มจากของใช้ในบ้านและอาหาร เสื้อผ้า ถุงเท้า เสื้อชั้นใน เครื่องเขียน ผลิตภัณฑ์ดูแลผิว ของใช้ประจำวัน ขนมของฝาก และขยายเข้าไปทำทั้ง ร้านกาแฟและอาหารแบบง่ายๆ เฟอร์นิเจอร์ ของแต่งบ้าน ฯลฯ และยังมีที่ป่าให้ลูกค้าไปตั้งแคมป์พักผ่อนอีก 3 แห่ง ในจังหวัด นิอิกะตะ กุนมะ และ กิฟุ
บริษัท เรียวฮิน เคคาขุ มีทุนจดทะเบียนในปัจจุบัน 6,766.25 ล้านเยน (ประมาณ 2,267 ล้านบาท) มียอดขายในปี 2015 (มี.ค 15 ถึง ก.พ. 16) รวม 307,532 ล้านเยน (ประมาณ 103,023 ล้านบาท) กำไรสุทธิ 22,980 ล้านเยน (ประมาณ 7,700 ล้านบาท) อัตรากำไร 7.47% มีพนักงาน 6,566 คน (4,920 คน เป็นพนักงานพาร์ทไทม์)
ราคาหุ้น ณ วันที่ 1 กรกฎาคม 2559 หุ้นละ 25,520 เยน กำไรต่อหุ้น 818.44 เยน ราคาหุ้นคิดเป็น 31.2 เท่าของผลการดำเนินงานเดิม และ 27.7 เท่า ของผลการดำเนินงานที่คาดไว้ในปีนี้ และเป็น 4.86 เท่าของมูลค่าทางบัญชี บริษัทให้ผลตอบแทนเงินปันผลในอัตรา 1.07% และเงินปันผลใน 5 ปีที่ผ่านมามีอัตราการเติบโตเฉลี่ย 17.47%
ความสำเร็จของบริษัทที่ขาย “สินค้าดี ไม่มีแบรนด์” แห่งนี้ มาจากการใส่ใจอย่างไม่หยุดยั้งที่จะพัฒนาสินค้าตอบสนองผู้บริโภคให้เกิดความพึงพอใจสูงสุด บนปรัชญา “ความเงียบง่าย”
หมายเหตุ ข้อมูลประวัติและผลประกอบการ จากข้อมูลของบริษัท ข้อมูลที่เปิดเผยต่อประชาชน จาก Bloomberg และจากการคำนวณของผู้เขียน บทความนี้เขียนเพื่อบอกเล่าตัวอย่างของธุรกิจที่น่าสนใจ ไม่ได้ประสงค์จะชี้ชวนให้ลงทุนในบริษัทดังกล่าว การลงทุนมีความเสี่ยง ผู้ลงทุนโปรดศึกษาข้อมูลก่อนการตัดสินใจลงทุนทุกครั้ง