การเปลี่ยนแปลงทางสังคม/ดร. นิเวศน์ เหมวชิรวรากร

[little wing]

โลกในมุมมองของ Value Investor 30 เมษายน 54
ดร. นิเวศน์ เหมวชิรวรากร

ประเด็นทางสังคมกับการลงทุนนั้นถ้าคิดแบบผิวเผินก็ดูเหมือนว่าจะเกี่ยวข้องกันไม่มาก เพราะสังคมนั้นมักเปลี่ยนแปลงไปอย่างช้า ๆ จนเราไม่ค่อยรู้สึกว่ามีการเปลี่ยน อย่างไรก็ตาม คนที่ผ่านหนาวผ่านร้อนมามากหรือพูดง่าย ๆ มีอายุมากและตรึกตรองย้อนหลังอย่างพินิจพิจารณาก็จะรู้ได้ว่า สังคมไทยนั้น มีการเปลี่ยนแปลงไปมากจนไม่น่าเชื่อ ผมเองที่มีอายุ “ใกล้เกษียณ” ก็เป็นหนึ่งในนั้น และการเปลี่ยนแปลงนั้น แน่นอน ไม่ใช่เฉพาะในเมืองไทย แต่เป็นไปทั้งโลก ซึ่งประเทศไทยก็เป็นส่วนหนึ่ง ว่าที่จริง ถ้าพูดถึงเรื่องของสังคมแล้ว คำว่า “ไทย” นั้น ผมดูว่ามีความหมายน้อยลงไปมาก ลองไปถามเด็กวัยรุ่นไทยในปัจจุบันว่าการเป็นคนไทยนั้นทำให้เขาแตกต่างจากวัยรุ่นในประเทศอื่นอย่างไร? คำตอบของพวกเขาคงจะเบลอไปหมด บางทีคำตอบที่มากที่สุดอาจจะเป็นว่า “เขาพูดภาษาไทย” นอกเหนือจากนั้นแล้ว เขาก็คิดและทำ “เหมือน ๆ กับคนทั้งโลก” ลองมาดูกันว่ามีอะไรที่เกิดการเปลี่ยนแปลงไปมากนับจากวันที่ผมยังเป็นวัยรุ่นเมื่อเกือบ 40 ปีที่แล้ว

เมื่อสัปดาห์ก่อนในงานอภิเษกสมรสระหว่างเจ้าชาย วิลเลี่ยม ของราชวงศ์อังกฤษกับนางสาว เคท มิดเดิลตัน ซึ่งเป็นสามัญชน ผมได้รับรู้เรื่องราวสองเรื่องที่ผมคิดว่าเป็นไปไม่ได้ในสมัยที่ผมยังเรียนชั้นมัธยมหรือมหาวิทยาลัยนั่นก็คือ เรื่องแรก เคท ไม่ยอมกล่าวคำสาบานว่าจะ “เชื่อฟังคำสั่ง” หรืออยู่ในโอวาทของสามีซึ่งในอนาคตจะเป็นกษัตริย์แห่งอังกฤษซึ่งเป็นราชวงศ์ที่ถือว่ายังยึดมั่นใน “ขนบธรรมเนียมประเพณี” อย่างเคร่งครัด ส่วนเรื่องที่สองที่น่าจะยิ่ง “ช็อค” สำหรับคนรุ่นใกล้ ๆ กับผมก็คือ เคทและเจ้าชายวิลเลี่ยมให้สัมภาษณ์อย่างเปิดเผยว่าทั้งคู่ “อยู่กันมาก่อนแต่งงาน” ทั้งสองเรื่องนี้ ถ้าเป็นสมัยก่อนคงเป็นเรื่องใหญ่ที่จะทำให้เกิดโกลาหลถึงขนาด “พัง” กันได้ แต่ใน พ.ศ. นี้ ดูเหมือนว่าไม่มีใครติดใจอะไรเลย เป็นพฤติกรรมที่ยอมรับกันได้ว่าเป็นเรื่องธรรมดา นั่นคือ ข้อแรก หญิงชายมีความเสมอภาคกัน ดังนั้นหญิงไม่จำเป็นต้องเชื่อฟังคำสั่งของชาย ข้อสอง ธรรมเนียม “รักนวลสงวนตัว” ของผู้หญิงนั้น หมดไปแล้ว ว่าที่จริง ธรรมเนียมนี้ก็เป็นผลต่อมาจากธรรมเนียมเรื่องความไม่เสมอภาคระหว่างชายกับหญิง เมื่อชายกับหญิงเท่าเทียมกันแล้ว ธรรมเนียมว่าชายกับหญิงไม่ควรมีสัมพันธ์ขนาดอยู่ด้วยกันก่อนแต่งงานก็หมดไป

ผมคิดว่าเดี๋ยวนี้คน “รุ่นใหม่” ของไทยก็มีความคิดแบบเดียวกับเคทและเจ้าชายวิลเลี่ยมแม้ว่า “คนรุ่นเก่า” จำนวนไม่น้อยก็ยัง “รับไม่ได้” ตัวอย่างเล็ก ๆ ที่เพิ่งเกิดขึ้นในช่วงสงกรานต์ของปีนี้ก็คือ เด็กสาววัยรุ่น 3-4 คน เปลือยกายเต้นโชว์ต่อหน้าผู้คนจำนวนมากที่กำลังเล่นน้ำสงกรานต์กันอยู่ที่ถนนสีลม หลังจากการตีพิมพ์ในหน้าหนังสือพิมพ์ ข่าวนี้ก็กลายเป็น “เรื่องใหญ่” ทาง “ขนบประเพณีและวัฒนธรรมไทย” ดูเหมือนว่าการกระทำของเด็กสาวดังกล่าวนั้นเป็นเรื่องที่เลวร้ายและจะต้องถูกลงโทษทางสังคมอย่างรุนแรง แต่ถ้าถามคน “รุ่นใหม่” ที่ไม่ “เสแสร้ง” ผมเชื่อว่าพวกเขาน่าจะรู้สึก “เฉย ๆ” เหนือสิ่งอื่นใดก็คือ พวกเขาอาจจะมองว่า มันเป็นเรื่องส่วนตัวของเขา ว่าที่จริงธรรมชาติของผู้หญิงก็ชอบโชว์อยู่แล้ว ไม่อย่างนั้นผู้หญิงจะชอบแต่งตัวแต่งหน้ากันหรือ? การแก้ผ้าโชว์ก็เป็นอีกวิธีหนึ่งในการโชว์เท่านั้น และลองไปดูที่บราซิลหรือในอีกหลาย ๆ ประเทศ พวกเขาก็แก้ผ้าโชว์กันเป็นเรื่องปกติ เมืองไทยต่างหากที่เป็นปัญหา

ก่อนหน้านี้เพียงไม่ถึงเดือน มีการทำโพลทางอินเตอร์เน็ตของนิตยสารไทม์ถ้าผมจำไม่ผิด ว่าใครคือผู้ที่ทรงอิทธิพลที่สุดของโลก คำตอบที่ออกมานั้นทำให้ผมรู้สึกทึ่งมาก เพราะว่าคนที่ได้อันดับหนึ่งนั้น ไม่ใช่ประธานาธิบดีของอเมริกาหรือจีนอย่างที่ควรจะเป็นถ้าเป็นโพลสมัยที่ผมยังเป็นวัยรุ่นหรือเพียง 10-20 ปีที่แล้ว หรือเป็นบริตนีย์สเปียร์หรือแบรดพิตต์เมื่อ 5- 6 ปีก่อน แต่เป็น เรน นักร้องชาวเกาหลีที่ร้องและเต้นได้โดดเด่นมากที่สุดในช่วงเร็ว ๆ นี้ ใครจะไปคิดว่านักร้องหน้าตา “ตี่ ๆ” จากประเทศเล็ก ๆ ในเอเซียจะกลายเป็น “ไอดอล” ของคนทั้งโลกได้ ในสมัยก่อนนั้น ผมรู้สึกแต่ว่า คนที่จะ “นำ” ในเรื่องของความคิดและวัฒนธรรมระดับโลกได้จะต้องเป็นคนผิวขาวหรือไม่ก็ผิวดำจากประเทศมหาอำนาจเท่านั้น แต่เดี๋ยวนี้ทุกอย่างเปลี่ยนไป ว่าที่จริงมันคงเปลี่ยนมาได้พักใหญ่แล้ว เห็นได้จากการที่วัยรุ่นไทยสมัยนี้ “บ้าเกาหลี” อะไรที่เป็น “เกาหลี” พวกเขาจะรู้สึกนิยมชมชอบ ผมต่างหากที่ “ตามไม่ทัน” และมันคงไม่ใช่เฉพาะที่เมืองไทย แต่ขยายไปทั่วโลก อุทาหรณ์เรื่องนี้ก็คือ สังคมกำลังเป็น “สังคมโลก” ที่ทุกประเทศมีส่วนกำหนด ไม่ใช่เฉพาะแต่ประเทศมหาอำนาจหรือบางชาติพันธุ์อีกต่อไป และประเทศไทยก็หนีไม่พ้น

เรื่องสุดท้ายที่ผมจะพูดถึงก็คือ เรื่องของการ “ปฏิวัติประชาชน” ในกลุ่มประเทศอาหรับและอาฟริกาเหนือในช่วงนี้ นี่คือกลุ่มประเทศที่มีระบอบการปกครองแบบ “เผด็จการ” ที่มีผู้นำ “ปกครอง” ประเทศมายาวนาน การปกครองที่ผ่านมายาวนานนั้นดูเหมือนว่าจะราบรื่นพอสมควรจนทำให้เราคิดว่าประชาชนของประเทศเหล่านี้มีคุณสมบัติพิเศษที่แตกต่างจากคนที่อื่นเนื่องด้วยสาเหตุอะไรก็แล้วแต่ แต่แล้วทันใดนั้นทุกอย่างก็เปลี่ยนแปลงไป ประชาชนจำนวนมากลุกฮือขึ้นมาทวงสิทธิและความเสมอภาคและต้องการ “ประชาธิปไตย” และพร้อมต่อสู้แลกด้วยชีวิตจนผู้นำที่อยู่อย่างมั่นคงมานานต้องยอมแพ้และยอมให้มีการปฏิรูปการปกครองที่จะแตกต่างจากระบอบเดิมไปมาก ผู้เชี่ยวชาญเชื่อว่าสิ่งเหล่านี้เกิดขึ้นได้เพราะสื่อต่าง ๆ ทางอินเตอร์เน็ตโดยเฉพาะอย่างยิ่งสื่อสังคมที่ทรงอิทธิพลอย่างเฟซบุคที่สร้างค่านิยมใหม่ ๆ ขึ้นในสังคมที่ “ถูกปิด” ด้วยอำนาจของผู้ปกครอง นอกจากนั้น มันยังช่วยรวบรวมพลังของคนเหล่านั้นให้ลุกขึ้นมาต่อสู้กับผู้เผด็จการได้ ผลกระทบจากเรื่องของการลุกฮือของประชาชนในประเทศตะวันออกกลางนั้น ผมคิดว่ามันเป็นสัญญาณว่า สังคมของคนทั่วโลกนั้น มีแนวโน้มที่จะปกครองด้วยระบอบประชาธิปไตยมากกว่าที่จะเป็นแนวเผด็จการ ซึ่งแตกต่างจากสมัยก่อนที่ผมยังเป็นวัยรุ่นที่โลกยังไม่แน่นอนว่าจะมีแนวโน้มไปทางไหน และเผด็จการก็ยังเป็นทางที่เดินในหลาย ๆ ประเทศ

กล่าวโดยสรุปก็คือ สังคมไทยในวันนี้นั้น เปลี่ยนแปลงไปมากจากอดีต เราเข้าไปเป็นส่วนหนึ่งของสังคมโลกอย่างใกล้ชิด และสังคมนั้น เปลี่ยนจากความไม่เท่าเทียมในด้านต่าง ๆ เฉพาะอย่างยิ่งในด้านของเพศและสิทธิทางการเมืองจากที่ไม่เท่าเทียมเป็นเท่าเทียมกันมากขึ้น เช่นเดียวกัน ขนบธรรมเนียมวัฒนธรรมต่าง ๆ ของเราก็เปลี่ยนแปลงไปตามกระแสของโลกมากขึ้นเรื่อยจนสิ่งที่เราทำแตกต่างจากสังคมโลกนั้น เป็นคล้าย ๆ กับเรื่องของรายละเอียดมากกว่าจะเป็นความแตกต่างโดยพื้นฐาน เช่น งานสงกรานต์นั้นอาจจะเป็นงานรื่นเริง “ทั้งเมือง” คล้าย ๆ งานมาดริการ์ของประเทศอย่างบราซิลมากกว่าจะเป็นเรื่องทางศาสนาหรือประเพณีโบราณ ปัญหานั้น ไม่ใช่อยู่ที่ว่าสังคมจะเปลี่ยนหรือไม่ แต่ปัญหาก็คือ ในโลกที่คน “รุ่นเก่า” ยังมีจำนวนและอิทธิพลในสังคมอยู่มาก ดังนั้น การเปลี่ยนแปลงจึงไม่“ราบรื่น” อย่างไรก็ตาม ความไม่ราบรื่นส่วนใหญ่ก็มักจะไม่ก่อให้เกิดปัญหาอะไรนอกจากความหงุดหงิดของคน แต่ในบางครั้ง มันก็สามารถทำให้เกิดแรงกระทบกระทั่งที่รุนแรงจนกลายเป็นปัญหาใหญ่ได้ หน้าที่ของ VI ก็คือ ติดตามและวิเคราะห์แนวโน้มใหญ่ทางสังคม ดูว่าอะไรจะเกิดขึ้นและมันเป็นสิ่งที่คุกคามหรือเป็นโอกาสในการลงทุน

[imerlot]

ขอบคุณ..เช่นเคย ทั้ง ดร. และ คุณlittle wing

ตัดมาเผื่อ อ่านไป หาข้อมูล ตามไป
http://www.time.com/time/specials/packa ... 65,00.html

[halfofw]

สมกับที่เป็น ดร นิเวศน์ จริง ๆ เลยครับ .. สามารถเอาจิ๊กซอว์ชิ้นเล็ก ๆ มาต่อกัน ทำให้มองเห็นภาพใหญ่ของการเปลี่ยนแปลงทางสังคม .. สงสัยว่า ต่อไปฝรั่งคงมา trade หุ้นไทยเยอะขึ้น และ คนไทยเองก็ไป trade หุ้นฝรั่งเยอะขึ้น .. ไม่แน่ต่อไปคนที่รวยที่สุดในโลก อาจจะไม่ได้มาจาก ประเทศ Hi-Tech อย่าง USA หรือว่า ประเทศขนาดใหญ่อย่างจีน .. แต่อาจจะเป็นประเทศไทยที่มี กลุ่ม VI ที่สุดยอดที่สุดในโลกก็ได้นะครับ

[Belffet]

เป็นบทความที่ค่อนข้างสุ่มเสี่ยงต่อการถูกวิพากษ์วิจารณ์

อย่างไรก็ตาม ผมเห็นด้วยตามบทความ เพราะอย่างน้อยผมก็คนหนึ่งที่รู้สึก "เฉยๆ" อย่างที่ผู้เขียนว่าไว้จริงๆ

[LA-Z-BOY]

ขอบคุณครับท่านอาจารย์ และพี่ little wing ^ ^
เห็นด้วยครับ ผมว่าถ้าเราอยากเกาะไปกับสังคมโลก หากเป็นผู้กำหนด trend ไม่ได้ ก็ต้องปรับตัวให้เข้ากับ trend ให้ได้ ไม่งั้น ' 0 1000 ' (สูญพันธุ์ อิอิ)
ส่วนเรื่องว่า ดีหรือไม่ เหมาะหรือไม่เหมาะ กับสังคมไทย เป็นอีกประเด็นนึงครับ

[kraikria]

ดร.นิเวศน์ เป็นคนที่เข้าใจโลกและการเปลี่ยนแปลงได้อย่างเหลือเชื่อเลยครับ...โลกเป็นของคนยุคใหม่เสมอไม่ว่าจะเป็นยังไงเราก็ต้องยอมรับอยู่ดีว่า คนรุ่นเก่าก็จะต้องถอยไป แล้วคนรุ่นใหม่จะต้องเข้ามาแทนที่ เราควรจะศึกษาคนรุ่นใหม่อยู่ตลอดเวลาครับ ไม่ต้องเป็นแบบพวกเขาเหล่านั้นก็ได้ แต่อย่างน้อยต้องเข้าใจสิ่งที่เขาคิดและทำครับ

[ekkachai22]

เรื่องประชาธิปไตย ผมเห็นด้วย ว่าใครอยากทำอะไรให้ทำไปเหอะ ตราบใดที่ไม่ทำให้คนอื่นเดือนร้อน

การเล่นกีฬาสีทำให้คนสนใจคุณก็จริง แต่แน่ใจได้อย่างไรว่าเค้ามองคุณในแง่ดี

ผมว่าคนเรา แค่คิดดีทำดี ก็พอ

[aradin]

เป็นบทความที่ค่อนข้างสุ่มเสี่ยงต่อการถูกวิพากษ์วิจารณ์

อย่างไรก็ตาม ผมเห็นด้วยตามบทความ เพราะอย่างน้อยผมก็คนหนึ่งที่รู้สึก "เฉยๆ" อย่างที่ผู้เขียนว่าไว้จริงๆ

ผมก็คิดเหมือนกับคุณ Bilffet ทีแรกที่ได้ฟังข่าวเรื่อง เรื่องเด็กสาวถอดเสื้อผ้าเต้น ผมก็รู้สึก"เฉยๆ"เพราะเข้าใจว่า
สังคม+ค่านิยม+ความเชื่อมันเปลี่ยนไปแล้ว ตามยุคสมัย แต่ก็มีอีกแง่นึงให้ต้องกลับมาคิดอยู่เหมือนกัน ว่าถ้าเรายังคงเฉยๆ
แล้วปล่อยให้มันผ่านไป แล้วบังเอิญในวันข้างหน้า ถ้าลูกสาวเรา(ถ้ามี) ออกไปทำอย่างนั้นบ้าง เราจะยังรู้สึก "เฉยๆ" อยู่อีกหรือเปล่า
เฮ้อ คนเป็นพ่อ เป็นแม่ คงเสียใจน่าดูเลย..

[VI Wannabe]

โลกเป็นของคนยุคใหม่เสมอไม่ว่าจะเป็นยังไงเราก็ต้องยอมรับอยู่ดีว่า คนรุ่นเก่าก็จะต้องถอยไป แล้วคนรุ่นใหม่จะต้องเข้ามาแทนที่ เราควรจะศึกษาคนรุ่นใหม่อยู่ตลอดเวลาครับ ไม่ต้องเป็นแบบพวกเขาเหล่านั้นก็ได้ แต่อย่างน้อยต้องเข้าใจสิ่งที่เขาคิดและทำครับ

โดนมากๆเลยครับ

[ming1714]

ขอบคุณมากครับ

[porzilla]

ขอบคุณครับ

[minkpro]

ติดตามอ่านเป็นประจำ ขอบคุณท่านที่ช่วยโพส และ อ.นิเวศน์มากๆครับผม

[Packky]

ขอบคุณสำหรับบทความดี ๆ ครับ

[rakoilnaka]

วัยรุ่นสมัยนี้ ยิ่งห้ามเขาก็ยิ่งอยากทำครับ มันเท่และเป็นที่ยอมรับในหมู่เพื่อนเค้าครับ

ปล.ยังวัยรุ่นอยู่ครับ 555+

[oasis]

ขอบคุณดร. ที่เตือนสติ
ให้พร้อมรับการเปลี่ยนแปลง และ ความเป็นอนิจจังของสังคม

[Diablo]

ผมชอบบทความของสัปดาห์นี้มากเลยครับ

[McDonald]

ขอบคุณครับ

หลาย ๆ เรื่องผมก็ไม่รู้ สงสัยติดตามข่าวสารน้อยไป

[dome@perth]

อาจารย์มาแปลก สัปดาห์นี้เป็นบทความทางสังคม จากปกติบทความทางเศรษฐกิจ

หรือว่าอาจารย์กำลังจะโยงใย หรือ หามุมมองของการเปลี่ยนแปลงทางสังคม
ไปสู่การเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจอย่างไรรือ

[Ani]

ชอบครับ ความคิดอาจารย์ไม่เคยล้าสมัยเลย

[benjamin]

สุดยอดมากครับ

[oatty]

อาจารย์มาแปลก สัปดาห์นี้เป็นบทความทางสังคม จากปกติบทความทางเศรษฐกิจ

หรือว่าอาจารย์กำลังจะโยงใย หรือ หามุมมองของการเปลี่ยนแปลงทางสังคม
ไปสู่การเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจอย่างไรรือ

ขอบคุณอาจารย์มากครับ
ผมว่าอาจารย์ต้องการเตือนให้พวกเราเรียนรู้ว่า สิ่งที่เปลี่ยนแปลงเหล่านี้ อะไรบ้างที่กระทบหรือเป็นโอการในการลงทุน

[pooklook]

บทความนี้เขียนโดยการนำข้อมูลทั่วไปๆที่เราพบเห็นมาเรียงร้อยผูกกัน โดยผ่านมุมมองและทัศนะของประสบการณ์ที่สั่งสมมาอย่างดี ข้อมูลที่ดูเหมือนเรื่องผิวเผินแต่ถูกนำมาเรียบเรียงให้เห็นเป็นประเด็นที่นำไปต่อยอดได้ ยอดเยี่ยมครับ

ความเห็นส่วนตัว ผมมองว่าโลกนี้มี 2 กลุ่ม คือ ผู้ล่า(พราน) และผู้ถูกล่า (เหยื่อ) ในกรณี
ของเรื่อง คลั่งเกาหลี ตัวผู้ผลิตความเป็นเกาหลีย่อมได้ประโยชน์จากกระแส ย่อมเปรียบได้เป็นดั่งผู้ล่า ในขณะที่ตัววัยรุ่นหรือผู้ที่คลั่งไคล้เทรนด์เกาหลีก็ตกเป็นเหยื่อ คล้ายๆกับผู้ผลิตเกมส์กับคนติดเกมส์

[por_jai]

สวดยวดครับ

[teenoys]

ผมสังเกตุว่าหุ้นตัวใหม่ๆที่อาจารย์เลือกเข้าพอร์ท เป็น Megatrend ของคนรุ่นใหม่

[Croyoty]

ขอบพระคุณ แนวคิด มุมมองของอาจารย์มากๆครับ

[เม็ดยา]

ชอบบทความนี้มากเลยครับ ฉีกแนวและเป็นประโยชน์มากสำหรับการลงทุนในอนาคตครับ

[genedemonvi]

ผมรู้แต่ว่าการเปลี่ยนแปลงครั้งนี้
มันทำให้ผมรู้สึกเอียนเกาหลีครับ

[Warantact]

เรื่องเต้นนั้นผมไม่เฉยๆนะ เพราะพอผมได้ข่าวปุ๊ป แว๊บแรกในหัวเลย
"ไหนๆ ดูด้วย ว้าวว้าว เสียดายนิดๆที่ไม่ได้ไป 5555"

[canuseeme]

สุดยอดครับ อาจาร์ย

เพราะไอ้กระผมก็ สงสัย เหลือเกิน

กะเด็กหญิง 3 คน แก้ผ้าท่อนบนโชว์(เพื่อบอกเค้าโปรโมทงานนะครับ) มันจะทำให้ วัฒนธรรม ประเพณี สูญสลายเลยรึงัย

หรือ ไอ้การปลุกระดม ด่า สาดเสีย เทเสีย ตามเน็ท ตามสื่อ ว่าเป็นเด็กใจแตก หรือเด็กเขมร(ว่าไปนู่น) ไอ้ความอาฆาตแค้น ชิงชัง นี่ ไม่น่กลัวกว่าเรอะ

แล้ว ไหนจะเหล้า อีกละ ดื่ม กัน เล่น สงกรานต์ไม่เห็นจะ ขึ้น

[arica]

ขอบคุณครับ