Thai Value Investor การลงทุนแบบเน้นคุณค่า ลงทุน VI หุ้นวีไอ Webboard

อยากรู้ว่าปีที่แล้วพี่ๆได้ผลตอบแทนกี่ % ครับ แล้วเวลาจะคิด คิดเป็นไตรมาส หรือ หกเดือนหรือ 1 ปีครับ แล้วมีวิธีคิดกี่วิธี ยังงัยบ้างครับ เพราะตอนนี้ ผมเพิ่งเริ่มลงทุนได้ไม่นาน เลยไม่ค่อยมีข้อมูลพวกนี้เท่าไหร่ ขอบคุณครับ

ของผม 332 % ครับ แต่อย่าถามปีนี้นะ ลบไปแล้ว 24% เหอๆๆๆ

คิดแบบทบต้น ปีละครั้งก็พอครับ

ได้กำไรกี่เปอร์เซ็นต์ไม่รู้ เพราะจำต้นทุนไม่ได้

รู้แต่ตอนนี้พอร์ตมีมูลค่าเท่าไร

ความจริงผมเก็บ record ทุกเดือน
แต่สรุปเป็นปีๆ ครับ
แล้วเอาไปเปรียบเทียบกับผลตอบแทนตลาด
ตั้งแต่ลงทุนจริงจังมา 5-6 ปี
เคยแพ้ตลาด กับพอๆ ตลาดอยู่อย่างละปี
ส่วนปีนี้ยังตามตลาดอยู่นิดๆ

สำหรับผลตอบแทนทบต้น
ผมก็คิดเหมือนกัน แต่จะคิดเป็นภาพรวมหลายๆ ปี
แล้วก็เอาไปเทียบกับตลาดอีกเหมือนกันครับ

ส.สลึง เขียน:ความจริงผมเก็บ record ทุกเดือน
แต่สรุปเป็นปีๆ ครับ
แล้วเอาไปเปรียบเทียบกับผลตอบแทนตลาด
ตั้งแต่ลงทุนจริงจังมา 5-6 ปี
เคยแพ้ตลาด กับพอๆ ตลาดอยู่อย่างละปี
ส่วนปีนี้ยังตามตลาดอยู่นิดๆ

สำหรับผลตอบแทนทบต้น
ผมก็คิดเหมือนกัน แต่จะคิดเป็นภาพรวมหลายๆ ปี
แล้วก็เอาไปเทียบกับตลาดอีกเหมือนกันครับ

+ 1

ผมทำเหมือนลอกคุณส สลึงมาเกือบบันทัดเลยครับ

ลงทุนจริงจังมา 6 ปีกว่า

แพ้ตลาดในปีแรกที่ลงสนาม

และเท่ากับตลาดเป๊ะในปีที่ 3 ซึ่งผมแพ้ตลาดนะ เพราะตลาดยังไม่ได้คิดปันผลด้วย

นอกจากนั้นก็ทำ IRR ดูเทียบว่าตั้งแต่ลงทุนมาแล้วพอร์ทได้ Return เท่าไร ตลาด Return เท่าไร

มีตัวอย่างการคิดให้ดูมั๊ย ครับ พอดีหาใน google แล้วไม่เจอครับ

pakakal เขียน:มีตัวอย่างการคิดให้ดูมั๊ย ครับ พอดีหาใน google แล้วไม่เจอครับ

คิดผลตอบแทนของปี54

Assume มูลค่าพอร์ทสิ้นปี30/12/53=120บาท
มูลค่าพอร์ทปัจจุบัน130บาท
ผลตอบแทนเรา=(130/120-1)*100=8.3%

ดัชนีSETปลายปี จำไม่ได้สมมุติว่าประมาณ 1030
SETปัจจุบัน 1095
ผลตอบแทนตลาด=(1095/1030-1)*100=6.3%

แสดงว่าเราชนะตลาดนิดหน่อย
ปล.ตัวอย่างการคิดคร่าวๆนะครับ

ปีที่แล้วประมาณ 45% คิดรวมหุ้นกับกองทุนอสังหาฯเข้าไปด้วย ปีนี้ตอนนี้ก็ประมาณ -0.4% ครับ ผมคิดแบบรายเดือนกับรายปีครับ คิดง่ายๆถือว่าเงินที่ใส่เข้าไปใส่เข้าที่ต้นปีหรือต้นเดือนทั้งหมด แล้วดูมูลค่าตอนสิ้นงวดครับ

ผมคิดเฉพาะที่ realize แล้ว ปีที่แล้วเท่าตลาด 40%

ถ้าอยากจะถามReturnแล้วได้ใกล้ความจริงที่สุด ควรจะตั้งPollสอบถามมากกว่านะครับ เพราะ
1.คนที่กล้าโพสมันจะเป็นคนที่ผลตอบแทนกลางๆ ต่ำๆอาจจะอายไม่กล้าโพส
2.คนที่กำไรมากๆ จะไม่โพสเพราะกลัวโดนคนอื่นหมั่นไส้หรือมองในแง่ร้ายได้ครับ

ดังนั้นถ้าถามแบบนี้ผมว่าคนโพสจะน้อย และข้อมูลอาจจะใช้อะไรไม่ได้มากนักเพราะไม่เป็นreturnจริง
แต่หากเราทำPollเราจะได้ข้อมูลที่ใกล้เคียงความจริงมากที่สุด แต่ไม่ได้เอาreturnนี้มาเพื่อดีใจที่เราได้มากกว่า
หรือรู้สึกท้อที่มีคนได้เยอะกว่านะครับ เราสามารถเอามาใช้ดังนี้
1.ถ้าเรามากกว่าค่าเฉลี่ย พยายามหาจุดแข็งเราให้ได้ แล้วรักษามันไว้
2.ถ้าเราได้น้อยกว่าตลาด อย่าชะล่าใจทำชิวๆ ให้หาจุดบอดเราแล้วรีบแก้ไขมันซะ
3.มองกลุ่มคนที่ได้มากๆ ถ้าไม่มากกว่าเรานักก็OK แต่ถ้ามากกว่าเรามากๆ ให้พยายามตามหาคนกลุ่มนั้นให้เจอ
แล้วถามถึงแนวทางการลงทุน มุมมองการเลือกหุ้น แล้วเอามาคิดอย่างมีเหตุผลและปรับแนวทางของเราให้เหมาะสม

โดยส่วนตัวผมเองก็มักชอบถามreturnคนอื่นๆ แล้วศึกษาบางคนได้เยอะมากๆเราก็ถามว่าเขาเล่นอะไรบ้างแต่ละตัวมองยังไง ถ้ามันเข้ากับConceptการลงทุนเรา เราก็ต้องปรับระบบและพยายามหาว่าทำไมตอนนั้นเราไม่เห็นเหมือนเขา
แต่หากมันไม่เข้ากับConceptเราก็เก็บไว้ในใจอย่าเสียจุดยืนการลงทุนของเราเพราะบางครั้งระยะยาวเราอาจจะดีกว่าก็ได้

ผมทำได้แค่เท่า ตลาดเองอ่าครับ
ตลาดขึ้นกี่ % พอร์ตผมก็โตขึ้นเ่ท่านั้นเอง
แอบเซงๆเหมือนกัน เห็นท่านๆอื่น ได้กันเป็นกอบเป็นกำ

การวัดผลตอบแทน อาจไม่สำคัญเท่า เราลงทุนอย่างไร
แล้วเราได้ข้อคิดอะไรจากการลงทุน และการดำรงชีวิตของเราในแต่ละวันเราทำอะไรอื่นๆบ้างมากน้อยแค่ไหนครับ


ไม่ใช่ไม่ให้ดูผลตอบแทนเลย
แต่หลายครั้งเราให้ความสำคัญกับเรื่องบางอย่างมากเกินไปครับ

เพราะผลตอบแทนที่ทำได้เมื่ออดีต
ไม่ได้บอกอะไรเลยว่าในอนาคตของเราจะทำผลตอบแทนได้เช่นนั้นหรือไม่
(ทั้งผลตอบแทนที่น่าพอใจ และไม่น่าพอใจครับ)

พี่มน (พี่มนตรี นิพิฐวิทยา) เคยให้ข้อคิดไว้ว่า

มีแต่คนสนใจเรื่องผลตอบแทนที่ได้จากการลงทุนของผม(ของพี่มน ^^)

จะถามไปทำไม เพราะมันเป็นสิ่งที่ไม่แน่นอน

แต่วิธีการคิด การลงทุน การรอคอย การปล่อยวาง การไม่ลงทุนในหุ้นบางตัว

ไม่ค่อยมีใครอยากถามเลย

ทั้งๆที่เป้นสิ่งที่สามารถนำมาใช้ได้เสมอๆ

รักพี่มนครับ

noooon010 เขียน:พี่มน (พี่มนตรี นิพิฐวิทยา) เคยให้ข้อคิดไว้ว่า

มีแต่คนสนใจเรื่องผลตอบแทนที่ได้จากการลงทุนของผม(ของพี่มน ^^)

จะถามไปทำไม เพราะมันเป็นสิ่งที่ไม่แน่นอน

แต่วิธีการคิด การลงทุน การรอคอย การปล่อยวาง การไม่ลงทุนในหุ้นบางตัว

ไม่ค่อยมีใครอยากถามเลย

ทั้งๆที่เป้นสิ่งที่สามารถนำมาใช้ได้เสมอๆ

รักพี่มนครับ

ถ้าขออนุญาติถามเลย จะเสียมารยาทไหมครับ
เนื่องจากผมเพิ่งลงสนามจริงเป็นเดือนแรก คิดว่าข้อคิดด้านบนจะมีคุณค่ามากสำหรับมือใหม่
ก่อนจะถึงขั้นลงทุนเป็น ยังไม่อยากได้บทเรียนราคาแพงครับ

การลงทุนของพี่เค้า คงต้องอ่านจาก column ที่พี่เค้าเขียน หรือจากสื่ออื่นๆนะครับ

ผมยกตัวอย่าง column ที่ผมชอบมากๆนะครับ

http://www.bloggang.com/viewblog.php?id ... 17&gblog=3

หลักลงทุนจริงๆ มีไม่มาก และเราควรเลือกลงทุนในสิ่งที่เรารู้จัก และเข้าใจครับ
มีความสุขกับการลงทุนนะครับผม

ผมว่าถ้าว่าเทียบแล้วเท่าตลาดแล้วจะมองว่าเราไม่เก่งก็ไม่เชิงนะครับ

ผลตอบแทนต้องเทียบกับความเสี่ยงด้วย ถ้าว่าเราลงทุนในหุ้นที่เรามั่นใจ ศึกษาอย่างละเอียด แบบนี้ต้องเรียกว่าเราได้ผลตอบแทนเท่าตลาด ด้วยความเสี่ยงที่ต่ำกว่าตลาด แบบนี้ก็น่าจะถือว่าใช้ได้นะครับ

ถ้าเทียบกับอีกคนที่ได้ผลตอบแทน 100% แต่ความเสี่ยงสูงกว่าตลาดมาก แบบนี้ก็ไม่ได้เรียกว่าแปลกหรือเก่งเป็นพิเศษอะไร เพราะ high risk, high return

แต่ถ้าคนที่ได้ 100% แล้วยังลงทุนด้วยความเสี่ยงต่ำกว่าตลาดอีกด้วย แบบนี้ถึงจะเรียกว่าเจ๋งจริง ส่วนจะแยกยังไงว่าคนไหนความเสี่ยงมากน้อย ผมว่าดูได้ที่ผลตอบแทนระยะยาวๆ ของแต่ละคน ลำพังดูปีเดียวคงยากจะเดา

อย่าไปรู้พอร์ตคนอื่นเลยครับ ผมแทบจะไม่คำนวณผลตอบแทนของพอร์ตตัวเองเลย ยิ่งไปเทียบกับคนอื่นว่าได้กำไรเท่าไรขาดทุนเท่าไรก็ยิ่งไม่อยากรู้

เพราะ The grass is always greener on the other side. ครับ ถ้าเขาได้ผลตอบแทนมากๆ อาจจะทำให้เราพยายาม/เสี่ยงไปในเรื่องที่ไม่ควรจะเสี่ยง ในที่สุดก็จะขาดทุนได้ครับ

ส่วนตัวคิดว่าการ Record ข้อมูล
โดยเฉพาะ Return พอร์ตลงทุนของตัวเองนั้น
มีข้อดีมากกว่าข้อเสีย
ประเด็นที่ผมสนใจคือ ผมเป็นนักลงทุนที่ Active ได้ดีแค่ไหน ?
ผมจึงชอบเอาผลตอบแทนไปเทียบเคียงกับตลาด
มากกว่าจะเอาไปเทียบนักลงทุนท่านอื่น
(แต่ปกติเราไม่จำเป็นต้องไปรู้จากคนอื่นเยอะแยะครับ
แค่คนที่เป็นข่าวก็พอ โดยเฉพาะกลุ่มที่เป็น VI )
เพราะนอกเหนือจากการลงทุนด้วยตัวเอง
ก็ยังมีกองทุนหุ้นดัชนีที่เป็นทางเลือกครับ
ซึ่งอาจเป็นทางเลือกที่ดีกว่า
ถ้าผม Active เลือกหุ้นลงทุนด้วยตัวเองได้ไม่ดี
อนาคตผมคงเปลี่ยนไปใช้บริการกองทุนหุ้นดัชนีแน่ๆ ครับ

พยายามมองผลตอบแทนด้วยใจกลางๆ ครับ
มีสติ ใช้เหตุผล อย่าไปโลภ...
สาระสำคัญในการเลือกหุ้นคือผลประกอบการ
ส่วนราคาหุ้นในกระดาน
บางทีมันก็คาดหวังอะไรไม่ได้มากครับ

ประมาณ 40% ได้ครับ

ลงทุนผิดไปเยอะด้วย การผิดพลาดเป็นการเรียนรู้ที่ดี หวังว่าจะจำและจำและจำอี่กยาวนาน

ปลายปีที่แล้วถึงต้นปี เคยมีกระทู้ถามและสำรวจผลตอบแทนปีที่แล้วเป็น % มั้งถ้าจำไม่ผิด แต่โดนลบไปแล้วด้วยเหตุผลที่มารู้ทีหลังว่า "เหมือนเป็นการแข่งขันมากกว่าที่จะเป็นการลงทุนเน้นคุณค่า" น่ะครับ
ฉะนั้น ไม่ขอตอบเป็น % แล้วกัน ขอตอบกว้าง ๆ ว่าได้น่าพอใจพอสมควรครับ

simplelife เขียน:อย่าไปรู้พอร์ตคนอื่นเลยครับ ผมแทบจะไม่คำนวณผลตอบแทนของพอร์ตตัวเองเลย ยิ่งไปเทียบกับคนอื่นว่าได้กำไรเท่าไรขาดทุนเท่าไรก็ยิ่งไม่อยากรู้

เพราะ The grass is always greener on the other side. ครับ ถ้าเขาได้ผลตอบแทนมากๆ อาจจะทำให้เราพยายาม/เสี่ยงไปในเรื่องที่ไม่ควรจะเสี่ยง ในที่สุดก็จะขาดทุนได้ครับ

สุดยอดมากครับ แสดงว่าพี่มั่นใจในแนวทางและความสามารถว่ามาถูกแล้ว

ส่วนผมไม่มั่นใจว่าคิดถูกไหม แนวทางต้องปรับอีกไหม ก็เลยเหมือนกับนักวิ่งที่ต้องคอยจับเวลาตัวเองเสมอ ว่าพัฒนาแค่ไหน หรือด้อยลง แล้วนักวิ่งคนอื่นละเขาทำเวลาได้แค่ไหน

ซึ่งผมว่ามันมีทั้งข้อดีและข้อเสีย เพราะบางคนเอาของคนอื่นมาเป็นของตัวแล้วกดดัน แล้วเครียดก็มี คนเรามีหลายแบบครั้บ ดังนั้นผมว่าแล้วแต่คนครับ ถ้าเราคิดว่าเราไม่ซีเรียสหากได้ผลตอบแทนต่ำกว่าใครและไม่เครียดไม่กดดันเลย ผมว่ารู้ไว้ก็จะดีกว่าไม่รู้ครับ แต่!!!หากใครคิดว่ามีความโลภ อกใจไม่ได้ พอเห็นผลตอบแทนคนอื่นแล้วอาจจะหน้ามืดไปเล่นแบบที่เราถนัดแบบนี้ก็ไม่ควรจะเทียบผลตอบแทนกับใครครับ ดังนั้นผมว่าไม่มีใครผิดหรอกครับ เราแนวไหนก็ไปตามแนวนั้น ความคิดอาจจะแย้งบ้าง แต่ทุกคนก็เป็นครอบครัวนักลงทุนแนวviเหมือนกัน^^

ดาบสองคม

อ่านกระทู้พวกนี้ บางที ถ้าเราได้เท่ากับ คนอื่น ก็รู้สึกโอเค แต่ถ้าได้น้อยกว่า ก็บั่นทอน
อุตส่าจะไม่แจม ไม่อ่าน แล้วคันจนได้

ถ้าคิดว่ารู้ของคนอื่นที่เขามากกว่าเราแล้วเราจะไม่มีความสุข
ผมบอกได้เลยครับ ว่ามีคนที่ได้มากกว่าเราเสมอ
และแม้แต่คนที่ได้มากที่สุดแค่คนเดียวบนโลก
เขาก็ไม่สามารถคงสถานะนั้นได้ทุกปี
ในปีต่อมา จะมีคนที่สามารถทำได้มากกว่าเขาเสมอ
เป็นเรื่องธรรมดาโลก ไม่ใช่ปัญหา อย่าเอามาเป็นปัญหา
เพราะมันแก้ไม่ได้ ไม่จำเป็นต้องไปแก้
แต่ที่ควรจะแก้ คือจิตใจของตัวเราเองมากกว่า

ในมุมกลับกัน ก็มีคนที่ได้น้อยกว่าเราเสมอทุกปี
นอกเสียจากจะมีคนที่ได้น้อยที่สุดในโลก
แต่... ในแต่ละปีก็ยังมีคนที่ขาดทุนอยู่บนโลกใบนี้อยู่อีกด้วย

ส.สลึง เขียน:ถ้าคิดว่ารู้ของคนอื่นที่เขามากกว่าเราแล้วเราจะไม่มีความสุข
ผมบอกได้เลยครับ ว่ามีคนที่ได้มากกว่าเราเสมอ
และแม้แต่คนที่ได้มากที่สุดแค่คนเดียวบนโลก
เขาก็ไม่สามารถคงสถานะนั้นได้ทุกปี
ในปีต่อมา จะมีคนที่สามารถทำได้มากกว่าเขาเสมอ
เป็นเรื่องธรรมดาโลก ไม่ใช่ปัญหา อย่าเอามาเป็นปัญหา
เพราะมันแก้ไม่ได้ ไม่จำเป็นต้องไปแก้
แต่ที่ควรจะแก้ คือจิตใจของตัวเราเองมากกว่า

ในมุมกลับกัน ก็มีคนที่ได้น้อยกว่าเราเสมอทุกปี
นอกเสียจากจะมีคนที่ได้น้อยที่สุดในโลก
แต่... ในแต่ละปีก็ยังมีคนที่ขาดทุนอยู่บนโลกใบนี้อยู่อีกด้วย

ได้ข้อคิดมากเลยครับพี่
ปีนี้ผมเห็นน้องคนหนึ่งและพี่อีกคนหนึ่ง1xx และเพื่อนบางคนupdateเมื่อวาน-2ดิจิต
มองไปด้านหนึ่งโอววเป้าหมายอยากได้บ้างมีแรงบันดาลใจในการขยันมากขึ้น
ต่อบางครั้งขยันๆไปก็ต้องมีบางคราที่ท้อบ้างเพราะพวกนั้นได้กันเยอะเกิน เรายังไม่ได้เสี้ยวเขาเลย
พอเริ่มม้อก็มามองคนที่ลบ2ดิจิต เกิดเป็นพลังใจ ว่าเอาน่า แม้นเราจะไม่ได้มาทางที่สั้นที่สุด
แต่!!!เราก็มาถูกทาง^^

ส่วนเพื่อนคนที่ลบ2ดิจิต ผมก็แนะนำให้เขาทบทวนการลงทุนใหม่ทั้งหมด ว่าพลาดอะไรไป
ปีนี้บวกเลขตัวเดียวไม่แปลกนะครับเพราะพอๆกับตลาด แต่ลบ2ดิจิตผมว่าอาจจะมีอะไรที่เราพลาดไป

และกลับมาอีกที ถามตรงๆว่าผลตอบแทนปีที่แล้วแค่ปีเดียว กี่ % มันตอบอะไรได้บ้างเหรอครับ

ถ้าบอกว่า VI คือการลงทุนในสินทรัพย์ที่น่าจะมีราคาน้อยกว่า Intrinsic value ของมัน และรอให้ราคาหุ้นกลับขึ้นเข้าไปหา intrinsic value ที่เราคาดไว้ แล้วเราจะแน่ใจได้ยังไงว่าภายใน"หนึ่งปี" Mr.Market จะบอกราคาแบบนั้นกับเราจริงๆ

ลองอ่านสองประโยคนี้ดูดีๆ

"The short term, the stock market behaves like a voting machine." -- Benjamin Graham
“You are neither right nor wrong because the crowd disagrees with you. You are right because your data and reasoning are right.” -- Warren Buffett

แล้วลองตอบตัวเองดูสิครับ ว่าถ้าปีที่แล้วคุณราคาหุ้นในพอร์ตเพิ่มขึ้น แปลว่าคุณลงทุนถูกต้อง ? หรือถ้าปีที่แล้วราคาหุ้นในพอร์ตลดลง แปลว่าคุณลงทุนผิดพลาด ?

ลงทุนให้มีความสุขดีกว่าครับ

จะดูผลตอบแทนของตลาดย้อนหลังได้ที่ไหนครับ

ดูสถิติ ตลท. ที่นี่ครับ
http://www.set.or.th/th/market/market_statistics.html

ผมเห็นด้วยกับคุณkinและคุณส.สลึงนะครับ
การวัดผลตอบแทนควรดูเทียบกับความเสี่ยงด้วย และควรเทียบกับกองทุนหุ้นด้วยครับ

ในกรณีที่ความเสี่ยงเท่ากัน
หากคุณลงทุนเองมา5ปี 10ปียังได้ผลตอบแทนต่ำกว่าตลาด บางทีคุณควรไปซื้อกองทุนหุ้นดีกว่า เพราะกองทุนหุ้นดีๆมีเรคคอร์ดย้อนหลัง10ปี 15%ทบต้น(มีมากกว่า10กองทุนครับ) ดังนั้นคุณอาจไม่เหมาะที่จะลงทุนในหุ้นก็ได้
ส่วนความเสี่ยงวัดง่ายสุดก็SD เบต้า

แล้วก็การวัดผลตอบแทนผมว่าควรใช้เวลาสัก3ปีเป็นอย่างน้อย เพราะการใช้เวลาที่สั้นเกินไปทำให้ผลตอบแทนที่ได้ผิดไปจากความเป็นจริงเนื่องจากมีความผันผวนของภาวะเศรษฐกิจเข้ามาเกี่ยวข้อง

ยิ่งถ้าคุณเน้นลงทุนในหุ้นวัฏจักร turnaround commodity หุ้นพวกนี้ต้องใช้ความอดทนสูง ต้องใช้เวลา"บ่ม" กว่ามันจะมีผลหอมหวานให้กิน การใช้เวลาแค่ปีสองปีมาวัดไม่ได้ครับ

picklife เขียน:

simplelife เขียน:อย่าไปรู้พอร์ตคนอื่นเลยครับ ผมแทบจะไม่คำนวณผลตอบแทนของพอร์ตตัวเองเลย ยิ่งไปเทียบกับคนอื่นว่าได้กำไรเท่าไรขาดทุนเท่าไรก็ยิ่งไม่อยากรู้

เพราะ The grass is always greener on the other side. ครับ ถ้าเขาได้ผลตอบแทนมากๆ อาจจะทำให้เราพยายาม/เสี่ยงไปในเรื่องที่ไม่ควรจะเสี่ยง ในที่สุดก็จะขาดทุนได้ครับ

สุดยอดมากครับ แสดงว่าพี่มั่นใจในแนวทางและความสามารถว่ามาถูกแล้ว

ส่วนผมไม่มั่นใจว่าคิดถูกไหม แนวทางต้องปรับอีกไหม ก็เลยเหมือนกับนักวิ่งที่ต้องคอยจับเวลาตัวเองเสมอ ว่าพัฒนาแค่ไหน หรือด้อยลง แล้วนักวิ่งคนอื่นละเขาทำเวลาได้แค่ไหน

ซึ่งผมว่ามันมีทั้งข้อดีและข้อเสีย เพราะบางคนเอาของคนอื่นมาเป็นของตัวแล้วกดดัน แล้วเครียดก็มี คนเรามีหลายแบบครั้บ ดังนั้นผมว่าแล้วแต่คนครับ ถ้าเราคิดว่าเราไม่ซีเรียสหากได้ผลตอบแทนต่ำกว่าใครและไม่เครียดไม่กดดันเลย ผมว่ารู้ไว้ก็จะดีกว่าไม่รู้ครับ แต่!!!หากใครคิดว่ามีความโลภ อกใจไม่ได้ พอเห็นผลตอบแทนคนอื่นแล้วอาจจะหน้ามืดไปเล่นแบบที่เราถนัดแบบนี้ก็ไม่ควรจะเทียบผลตอบแทนกับใครครับ ดังนั้นผมว่าไม่มีใครผิดหรอกครับ เราแนวไหนก็ไปตามแนวนั้น ความคิดอาจจะแย้งบ้าง แต่ทุกคนก็เป็นครอบครัวนักลงทุนแนวviเหมือนกัน^^

ผมว่าไม่เกี่ยวกับมั่นใจในแนวทางและความสามารถหรอกครับ

แค่รู้ว่าการไปเปรียบเทียบกับคนอื่น ไม่ว่าเราจะดีกว่าคนอื่น เสมอกับคนอื่น หรือ ด้อยกว่าคนอื่น แล้วรู้ว่านี่เป็นเหตุแห่งทุกข์ ก็ชัดเจนแล้วครับว่าเป็นสิ่งที่ไม่ควรทำ

แต่ก็อย่างว่าแหละครับ แค่การจะเห็นทุกข์ว่าเป็นเรื่องยากแล้ว การเรียนรู้ความทุกข์เป็นเรื่องยากยิ่งกว่า เลยทำให้เราต้องติดอยู่ในวัฏสงสาร ซ้ำแล้วซ้ำอีก และถ้าสังเกตดูสิ่งที่พระพุทธเจ้าสอน หลักๆ ก็สอนแต่เรื่องนี้แหละ ทั้งๆ ที่สอนขนาดนี้ คนยังมองไม่เห็นกันเลย

ดังนั้นที่บอกว่า ไม่เครียด ไม่กดดัน ไม่โลภ จริงๆ แล้วเป็นอย่างนั้นจริงหรือเปล่า ยังไม่รู้เลยครับ เราอาจจะโดนหลอกให้คิดอย่างนั่นก็ได้ครับ